Konstituisanje i ustavno uređenje Federacije BIH

UVOD:

Prema obliku državnog uređenja Bosna i Hercegovina je specifična i složena državna zajednica i sastoji od dva entiteta: Republike Srpske i Federacije Bosne i Hercegovine. Bosna i Hercegovina ima nekoliko nivoa političkih struktura nakon državnog nivoa. Najvažnija od ovih podjela je organizacija države po entitetima (Republika Srpska(RS) i Federacija Bosne i Hercegovine (FBiH)). Federacija Bosne i Hercegovine raspolaže sa 51% površine Bosne i Hercegovine, a Republika Srpska sa 49%. Entiteti su nastali u Dejtonskom sporazumu 1995.godine, kao rezultat kompromisa predstavnika tri konstitutivna naroda. Od 1996. godine ovlašćenja vlada oba entiteta se u odnosu na državni nivo značajno smanjuju. Treći nivo političke podjele, nakon entiteta u Federaciji BiH su kantoni. Federacija Bosne i Hercegovine se sastoji od deset kantona. Svi oni imaju svoju kantonalnu vladu, koja se nalazi pod zakonom Federacije. Zadnji nivo političke podjele Bosne i Hercegovine su opštine. Zemlja se sastoji od 141 opštine, od kojih su 79 u Federaciji Bosne i Hercegovine, a 62 u Republici Srpskoj, dok je grad Brčko zasebna administrativna jedinica – distrikt. Potpuna slika Bosne i Hercegovine kao složenog oblika državnog uređenja može se razumjeti analizom Ustava Bosne i Hercegovine i to analizom u pogledu raspodjele nedležnosti između Bosne i Hercegovine i njenih entiteta. Ustav je veoma kratak (dvanaest članova) što je posljedica anglosaksonskog pristupa u načinu njegovog koncipiranja, a neke norme, odredbe i instituti su nedorečeni, alternativni, i višeznačni za tumačenje i primjenu. Takođe, postoji i mnogo pravnih (ustavnih) praznina.”1. Ustav Bosne i Hercegovine se sastoji od preambule i normativnog dijela kojeg, kako je već navedeno, čini dvanaest članova. Preambula Ustava Bosne i Hercegovine i Republike Srpske, da joj je glavni grad Sarajevo, te da će njeni simboli biti utvrđeni na način što će ih odrediti Parlamentarna skupština, a potvrditi Predsjedništvo. Ovim članom se ozvaničava izmjena njene unutrašnje strukture, a potvrđuju njene dotadašnje međunarodno priznate granice, međunarodno pravni kontinuitet i članstvo u Organizaciji ujedinjenih nacija, kao i mogućnost traženja članstva kako u organizacijama u okviru Ujedinjenih nacija, tako i u drugim međunarodnim organizacijama.
1. ODLUKU O PROGLAŠENJU USTAVA FEDERACIJE BOSNE I HERCEGOVINE:
Proglašava se Ustav Federacije Bosne i Hercegovine kojeg je usvojila Ustavotvorna skupština Federacije Bosne i Hercegovine na sjednici Ustavotvorne skupštine održanoj 30. marta 1994. godine. Ustav Fedracije Bosne i Hercegovine stupa na snagu u ponoć 30. marta 1994. godine. US broj 1/94 30. marta 1994.godine Sarajevo Predsjedavajući Ustavotvornom skupštinom Federacije BiH, Mariofil Ljubić, s. r.

2. PROCES KONSTITUISANJA FEDERACIJE:
Federacija Bosne i Hercegovine nastala je potpisivanjem Mirovnog sporazuma između Bošnjaka i Hrvata tj. Vašingtonskim sporazumom (1994), na dijelu teritorije Bosne i Hercegovine koje su u to vrijeme kontrolisale bošnjačko-hrvatske vlasti.
Teritorij Federacije konačno je ustanovljenoi potpisivanjem Dejtonskog mirovnog sporazuma (Aneks 2) kojim je Bosna i Hercegovina podeljena na dvije političko-teritorijalne cijeline, Republiku Srpsku i Federaciju Bosne i Hercegovine čime je izmijen jena njena unutrašnja struktura. Federacija Bosne i Hercegovine, prihvatanjem Dejtonskog sporazuma, a u okviru njega i Ustava Bosne i Hercegovine (Aneks 4 Dejtonskog sporazuma) cini jedan od dva ravnopravna entiteta od kojih se sastoji BiH.Federacija Bosne i Hercegovine ima svoj ustav, svoju vlast, ovlaštenja i odgovornosti koje Ustavom Bosne i Hercegovine nisu izričito date u nadležnosti institucija Bosne i Hercegovine.