Mrežno računarstvo

Uvod
Savremeno poslovanje je nemoguće zamisliti bez korišćenja mreža za prenos informacija i one vremenom postaju svima dostupne i sve jeftinije, a njihovo korišćenje svar opšte kulture i osnovni alat u elektronskom poslovanju.
Mreža predstavlja strukturu predviđenu za komuniciranje više učesnika, gde je moguća komunikacija između tih učesnika korišćenjem zajedničkih resursa. Svaka mreža se može svesti na sledeće dve osnovne celine: hardversku i softversku.
Hadversku celinu sačinjavaju mrežni čvorovi (nods), a softverski deo čine protokoli po kojima se obavlja komuniciranje unutar mreže. Mreže se projektuju tako da imaju manje-više strukturu stabla jer je tako najekonomičnije, a omogućena je veza sa bilo kojim korisnikom u mreži. Postoje dva osnovna tipa mreža: sa čvrstom direktnom vezom (circuit switshed) i sa paketnim slanjem (packet switched).
Najveći primer mreža sa paketnim slanjem su računarske mreže čiji je cilj da uspešno rešavaju kompleksne problem razbijanjem na više manjih kojim bi se distribuirali pa svim računarima mreži i tako bi se iskoristila procesorska moć svih računara u mreži. Ovu osobinu mreža nazivamo distirbuiranost. Prednost računarskih mreža je i u tome što pružaju više mogućnosti korisniku, kao i sigurnost u smislu da će neki posao biti rešen čak i ako neki od računara prestane sa radom. Osnovni ciljevi povezivanja računara u računarske mreže su:
– zajedničkog korišćenja hardvera (diskova, štampača i drugih uređaja);
– zajedničkog korišćenja podataka u datotekama;
– razmene podataka među korisnicima;
– komunikacije među korisnicima i
– zajedničkog rada korisnika na nekim poslovima.

RAČUNARSKE MREŽE
Računarska mreža može se definisati kao skup autonomnih računara međusobno povezanih istom tehnologijom. Računarsku mrežu čini skup računara, (uključujuči sve jedinice koje se na računar povezuju) koji su međusobno povezani komunikacionim kanalima. Povezivanje može biti direktno ili indirektno. Direktno povezivanje je povezivanje preko kablova, a indirektno korišćenjem modema. Računari u mreži međusobno komuniciraju preko unapred određenih pravila, odnosno protokola. Ova pravila se u osnovi baziraju na ISO-OSI referentnom modelu.

Nastanak računarskih mtreža
Američka vlada je postavila osnove Interneta 1969. godine, uspostavljanjem računarske mreže između svih bitnih naučnih i vojnih institucija, korišćenjem telefonskih linija. Tim povezivanjem je nastala prva funkcionalna računarska mreža, koja je nazvana ARPANET (Advanced Research Projects Agency Network).
Formirana je grupa. «ARPANET tim», koja je okupljala mlade istraživače i stručnjake koji su se bavili razvojem i arhitekturom ove mreže. ARPANET je mreža u potpunosti bazirana na «komutaciji paketa». Nju su u tom trenutku činila četiri mala IMP (Interface Message Processor) računara. Oni su skladištili i preusmeravali «pakete», a međusobno su komunicirali pomoću modema brzine 50 kbita u sekundi, bit-serijskom vezom. ARPANET, prvenstveno tretiran kao vojni projekat, zahvaljujući snalažljivim entuzijastima sa različitih univerziteta, početkom sedamdesetih godina, lagano otvara vrata civilnoj upotrebi. Pod izgovorom da to olakšava razmenu i pristup za nauku i istraživanja važnim podacima koji su arhivirani u udaljenim računarima, čime se na neki način ostvaruje i značajna novčana ušteda uz poboljšanje kvaliteta nastave, mnoge visokoškolske ustanove u Americi počinju da se povezuju pomoću ARPANET-a.Godine 1973. ARPANET prelazi Atlantik i stiže u Evropu, tačnije u Veliku Britaniju i Norvešku.
Tokom sedamdesetih godina prošlog veka, usavršavaju se različiti mrežni protokoli -standardi koji omogućavaju komunikaciju računara putem mreže. Dobri protokoli poboljšavaju parametre i kvalitet veze, sigurnost i količinu uspešno prenesenih podataka i iskorišćenost mreže. Najvažniji trenutak po ovom pitanju se dogodio 1983. godine, kada se sa do tada uobičajenog NCP protokola (Network Control Protocol), prešlo na TCP/IP protokol (Transmission Control Protocol/ Internet Protocol). To se događalo u vreme kada se ARPANET iz vojnog u značajnoj meri već transformisao u javni istraživački projekat i kada je njime već bilo umreženo nekoliko stotina računara širom sveta. TCP/IP protokol je stvoren da bude fleksibilan, kako bi omogućio da različite mreže budu funkcionalne u zajedničkom okruženju. Prelazak na TCP/IP je trajao skoro pet godina, skoro do 1989. godine. Ta godina je iz još jednog razloga veoma značajna za istoriju Interneta jer se tada prvi put pojavljuje pojam WWW (World Wide Web) adrese. 1993. godine pojavio se prvi prilagođen Internet pretraživač (browser). Zvao se Mosaic a razvijen je na Univerzitetu u Ilinoisu.. Njegovom pojavom je ispunjen softverski uslov da se Internet učini pristupačnim najširem krugu korisnika, koji se nikada nisu stručno bavili računarima i nisu poznavali često složene i čudne naredbe do tada neophodne da bi se poslala ili primila jednostavna elektronska pošta