Pojam obligacije

I.    POJAM OBLIGACIJE

Latinski izraz “obligatio”-znači obaveza/obveza, a obligare vezati, obvezati, zavezati.
Obligacija je odnos između dvije određene strane, na osnovu koga je jedna strana (povjerilac, vjerovnik, kreditor) ovlaštena da zahtijeva od druge strane (dužnika, debitora) određeno davanje, činjenje ili uzdržavanje od nečega što bi inače imalo pravo činiti, a druga strana je obavezna to ispuniti.
Znači obligacija je jedinstvo prava i obaveza koje padaju na subjekte iz obligacionog odnosa,  sa stanovišta povjerioca to je potraživanje, a sa stanovišta dužnika to je dug. Zaključno rečeno, obligacija je odnos između povjerioca i dužnika na osnovu kojeg je povjerilac ovlašten zahtjevati od dužnika određeno davanje, činjenje ili uzdržavanje od činjenja što bi ovaj inače imao pravo da čini.
Elementi obligacije su:

1.    subjekti;
2.    sadržaj;
3.    predmet, tj.ono povodom čega je nastala.

Subjekti obligacije su tačno određena lica, uvijek se zna ko je povjerilac, kreditor vjerovnik, a takođe i ko je dužnik ili debitor.
Sadržinu čine prava i obaveze koje proističu iz nastalog obligacionog odnosa.
Predmet obligacije je ono obaveza povodom koga je nastao odnos.

 
II.    OBLIGACIONO PRAVO I OBLIGACIONI ODNOSI

Obligaciono pravo je skup pravnih normi koje reguliše obligacione odnose.
Obligaciono pravo naziva se još i obvezno, dugovinsko, tražbeno pravo.
U objektivnom smislu obligaciono pravo je dio građanskog prava kojim se regulišu obligacioni odnosi između određenih subjekata, a povodom prijelaza dobara iz imovine jednog u imovinu drugog lica.
Znači u objektivnom smislu obligacioni odnosi postoje nezavisno od volje subjekata prava, a također i norme obligacionog prava važe i za buduće odnose.
U subjektivnom smislu obligaciono pravo je ovlaštenje ili pravo određenog pojedinca(povjerioca) da od drugog lica(dužnika) zahtjeva određeno ponašanje.
Iz subjektivnog poimanja obligacionog prava se vidi da je pravo povjerioca ujedno i obaveze dužnika, kao i da realizacija zavisi od samog pojedinca. Znači, obaveza i ovlaštenje su u korelaciji, ono što je za jednog u tom odnosu dužnost, ili obaveza, za drugog je pravo odnosno ovlaštenje.
Obligaciono pravo kao naučna disciplina se bavi izučavanjem nastanka i razvoja obligacionih odnosa, otkrivanjem zakona koji su usmjereni na nastanak i razvoj obligacionih pravila i instituta utvđivanja činjenica koji uslovljavaju nastanak obligacionog odnosa.