Pokretanje i tok prekršajnog postupka

UVOD

Prekršaj je protivpravna skrivljeno izvršena radnja koja je propisom nadležnog organa određena kao prekršaj.Da bi neka radnja bila prekršaj istovremeno moraju postojati tri osnovna elementa prekršaja: postojanje povrede pravnog poretka,propisanost u zakonu ili drugom propisu i predviđenost prekršajne sankcije.

Prekršajni postupak započinje pretresom. Pretres počinje iznošenjem sadržine zahteva za pokretanje prekršajnog postupka. Posle provere prisutnosti pozvanih lica pristupa se ispitivanju okrivljenog. Po saslušavanju okrivljenog prelazi se na izvođenje dokaza saslušanjem svedoka i veštaka i izvođenje drugih dokaza. Prekršajni postupak završava se donošenjem osuđujuće odnosno oslobađajuće presude ili rešenja kojim se postupak obustavlja.
Prekršaji se mogu propisivati zakonom ili uredbom, odnosno odlukomskupštine autonomne pokrajine, skupštine opštine, skupštine grada i skupštinegrada Beograda. Organi ovlašćeni za donošenje propisa o prekršajima mogupropisivati kazne i zaštitne mere samo za povrede propisa koje oni donose uokviru svoje nadležnosti i samo ako su predviđene Zakonom o prekršajima i u  granicama koje određuje ovaj zakon. Organ koji je ovlašćen da propisujeprekršajne kazne i zaštitne mere ne može ovo pravo preneti na druge organe.

1.    OSNOVNA NAČELA PREKRŠAJNOG POSTUPKA

Načelo zakonitosti – niko ne može biti odgovoran za prekršaj, ako prenego što je učinjen, nije bio predviđen propisom, niti se može izrećisankcija ako unapred nije bila propisana.

Načelo zakonitosti u izricanju prekršajnih sankcija – učiniocu prekršajakaznu ili drugu sankciju može izreći samo nadležni sud i organ državneuprave koji vodi prekršajni postupak.

Optužno načelo – prekršajni postupak pokreće se i vodi na osnovu zahtevaovlašćenog organa ili oštećenog.

Utvrđivanje istine – sud je dužan da istinito i potpuno utvrdi činjenicevažne za donošenje zakonite odluke, kako činjenice koje terete okrivljenogtako i one koje mu idu u korist.

Pomoć neukoj stranci – sud je dužan da se stara da neznanje ili neukost  stranaka ne bude na štetu njihovih prava.
Ekonomičnost prekršajnog postupka – sud je dužan da postupak sprovedebez odugovlačenja, ali tako da to ne bude na štetu donošenja pravilne izakonite odluke.
Slobodna ocena dokaza – sud ocenjuje dokaze po svom slobodnomuverenju.

Pravo na odbranu – okrivljeni ima pravo da se brani sam ili uz stručnupomoć branioca koga sam izabere. Sud je dužan da prilikom prvogispitivanja okrivljenog pouči o pravu na branioca.