Zakonodavna, sudska i izvrsna vlast

UVOD
Ustavna monarhija je oblik monarhijske vladavine ustanovljen ustavnim sistemom koji prihvata izabranog ili nasljednog monarha kao šefa države. Moderne ustavne monarhije obično primjenjuju koncept podjele moći gdje je monarh ili nosilac izvršnevlasti ili ima samo ceremonijalnu ulogu. Monarhija u kojoj monarh ima apsolutnu vlast naziva se apsolutističkamonarhija.
Kao najočigledniji primjer ustavne monarhije, brojni autori uzimaju britanski parlamentarizam i to iz više razloga:
• s obzirom da je VelikaBritanija bila najveća kolonijalna sila, svoj politički sistem nametnula je i svojim kolonijama (od kojih su neke i danas zadržale taj sistem poput Australije, Kanade
zbog duge tradicije koja je u britanskom načinu razmišljanja sve, a “sve stvari se mjere po dužini i respektabilnosti sopstvene tradicije” (prof. dr Vladimir Prvulović, “Komparativni politički sistemi”).
• Ugarska monarhija,
• Otomansko Carstvo, Rusko Carstvo);
• Parlamentarne (ustavne) monarhije
U nekim državama dolazi do prisilnog svrgavanja kraljevske vlasti ( npr. Francuska revolucija) 1789.god. gdje građanstvo donosi nove političke ideje
 sloboda, bratstvo i jednakost
 (“ „Deklaracija o pravima čovjeka i građanina“);
obilježja parlamentarnih monarhija
: funkcije političke vlasti obavljaju parlament i vlada na čelu s premijerom ( monarh obavlja
samo protokolarne funkcije, on nema političku mod!);
-tek početkom 20.st. monarhije sve više nestaju iz političkog života ( Austro – Ugarske)
– današnje parlamentarne monarhije: Velika Britanija, Norveška, Švedska, Danska, Nizozemska, Belgija, Španjolska, Japan
Dakle, britanski parlamentarizam bi se mogao svrstati u sistem suradnje vlasti koji postoji u ustavnoj monarhiji, uz tradicionalni uticaj i smjenjivanje na vlasti dvije najjače političke partije i uz tradicionalno razvijen sistem građanskih i političkih prava i osnovnih sloboda. U Britaniji nikada nije postojao (niti sada postoji) pisani ustav u klasičnom smislu te riječi. Ova monarhija funkcioniše kao ustavna na bazi odredbi brojnih povelja, konvencija, parlamentarnih i sudskih odluka, ugovora i drugih pravnih akata iz historije koji se odnose na sistem vladavine, položaj i prava monarha i drugih institucija vlasti.
Za razumijevanje funkcioniranja britanskog oblika ustavne monarhije, neophodno je upoznati se sa najvažnijim periodima njenog razvoja, kao i sa evolucijom i transformacijom njenih osnovnih političkih institucija vlasti. Ukratko rečeno, historija Britanije predstavlja historiju borbe različitih društvenih slojeva za vladavinu prava, a protiv apsolutističke vlasti monarha. U tom smislu se kao prvi stvarni demokratski pravni akt u historiji modernih društava uopšte, spominje engleska Magna charta libertatum (Velikapovelja o slobodama) iz 1215. godine. Ova povelja, proglašena od strane kralja IvanaBezZemlje, zapravo predstavlja kompromis engleskog kralja i velikaša kojim se ograničavaju neka prava monarha i uspostavljaju prava kontrole i predhodne saglasnosti viših staleža sa uredbama vladara. Dakle, Velika povelja je značajna kao prvi akt i temelj političkog procesa evolucije od apsolutizma ka parlamentarizmu, tj. od jake kraljevske vlasti ka predstavničkom sistemu u Britaniji.