Organizacija specijalnih događaja

1. Pojava specijalnih događaja

Događaj kao svjesna i ekonomski usmjerena ljudska aktivnost se pojavljuje veoma davno, gotovo sa počecima drevnih civilizacija. Budući da događaji obuhvataju široku osnovu, nastanak različitih događaja se ne vezuje za isto vremensko razdoblje. Sasvim je izvesno da ekonomska pojava događaja datira iz početka u društvu organizovanog ljudskog življenja, ali je ekonomsko izučavanje događaja, a naročito njegovih menadžment aspekata novijeg datuma. Poznato je da su se izložbe i trgovačke priredbe održavale i u pred antičkom periodu. Sportske događaje bilježe antički istoričari kao značajan i prestižan oblik društvenih aktivnosti, koji je svoj vrhunac dostigao organizovanjem drevnih Olimpijskih igara (776 g.p.n.e) u vidu petoboja. Događaji festivalskog tipa poznati su još iz srednjeg vijeka, mada se i u doba Rimskog carstva naziru ovakve vrste događaja. Koliko god se čini da su konferencijski događaji proizvod savremenog načina života, njihov nastanak se vezuje za XVIII vijek. Pojava kapitalizma, novih proizvoda i društvenih odnosa, kao i novog načina života otvorili su put svestranijem razvoju sve većeg broja različitih događaja. Dinamičan razvoj događaja, kao ekonomske ponude odigrao se u XX vijeku, koji je afirmisao post industrijsko društvo. Pojava diskrecionog prihoda, porast kupovne moći i standarda potrošača, pomeranje linije sa osnovnih u korist dopunskih potreba i rađanje potpuno novih potreba potrošača usmerili su tražnju za specifičnom ekonomskom ponudom događaja, koja je zatim stimulisala razvoj različitih savremenih događaja. Razvoj događaja u ekonomskom smislu je potpomogao i rešavanje problema zapošljavanja savremene radne snage, a odrazio se i na privredni rast prije svega razvijenih tržišnih ekonomija (uticaj mega sportskih događaja kao što su Olimpijske igre ili svetska prvenstva popularnih sportova na privredni rast zemalja domaćina).
Specijalni događaji su se pojavili praktično sa prvim organizovanim ljudskim zajednicama, od igara oko vatre, prizivanja kiše, preko magijskih i religijskih rituala, komemoracija, raznih manifestacija i političkih skupova, sportskih i umetničkih takmičenja do savremenih revija, naučnih skupova i promocija. To nam jasno govori da su specijalni događaji oduijvek bili zastupljeni, u većoj ili manjoj mjeri u ljudskim životima. Oblasti i načini njihovog organizovanja razlikovali su se od naroda do naroda, od jedne društvene klase do druge, od perioda do perioda društvenog razvoja. Ali, ono što je svima njima bilo svojstveno je da su, uvijek služili za učvršćivanje važećih ili ustanovljavanje novih pravila u svojoj oblasti uticaja. Bili su kontrolori i pokretači zbivanja u društvu i kao takvi odigrali ključnu ulogu u razvoju civilizacije. Najviši stupanj u istorijskom razvoju društvenih zajednica predstavlja nacija.
Nastanak nacija prouzrokovali su brojni faktori poput formiranja jedinstvenog tržišta, apsolutističkih monarhija i dinastija, kulturno-psiholoških faktora i religije kao faktora homogenizacije naroda u naciji. Svaki od ovih faktora aktivno je djelovao i još uvek djeluje u društvu. Treba pomenuti i druge učesnike na političkoj sceni, a to su političke partije, koje organizuju specijalne događaje sa istom namjerom kao i država samo u svoju korist. Cilj je pridobijanje sljedbenika, usvajanje određenih normi i vrijednosti, promjena određenih stavova i slično.

2. Definisanje događaja

Ne postoji jedinstvena i opšte prihvaćena definicija događaja. Razlike koje se ispoljavaju rezultat su pristupa pojedinih autora definisanju događaja. Većina autora se slaže da događaj u ekonomskom smislu predstavlja dio uslužne ekonomije, a različiti pristupi definisanju su određeni karakteristikama okruženja u kojem pojedini autori rade i stvaraju. Događaj se može posmatrati i kao uzbudljiv i najbrže rastući oblik fenomena proizašlih iz dokolice, poslovanja i turizma. Događaj predstavlja i specifično osmišljenu ponudu ograničenog trajanja u čijoj osnovi se nalazi odgovarajuća ideja, koja se zajedničkim angažovanjem izvršilaca i materijalnih sredstava ispoljava kao orginalna idejna ponuda.