Racunarske mreze

1. UVOD

Pojava informacionih sistema i računarskih mreža može se svrstati u jednu od velikih tehnoloških revolucija koje su promjenile svijet i ljudske aktivnosti. U samom početku prepoznata je važnost i potencial informacionih sistema ali niko nije mogao pretpostaviti  da će u tolikoj mjeri uticati na djelovanje modernog ljudskog društva. Pedeset godina kasnije informacini sistemi su prisutni u skoro svakom segmentu ljudskog djelovanja, i moderan svijet se nemože zamisliti bez njihovog postojanja. Mnogi noseći sistemi današnjeg društva (ekonomski, vojni, industrijski itd.) funkcionišu oslanjajući se na informacioni sistem i od krucijelne važnosti je da su ti sistemi stabilni i sigurni da bi se obezbjedilo njihov rad u obimu koji moderno društvo zahtjeva.

1.2. Istorija računarskih mreža

Prenošenje instrukcija između računskih mašina se prvi put desilo 1940.  godine kada je George Stibitz  iskoristio TTY, odnosno tele-mašinu za kucanje, pomoću koje je poslao instrukcije sa njegovog Model K iz Darthmouth univerziteta u Novom Hampshireu na njegom Complex Number Calculator u New Yorku, te također primio rezultate istim putem. Tek 1964.  godine, istraživali sa Dartmoutha su izumili glavnu mašinu sa dijeljenim vremenom (time sharing) sa priključenim terminalima.
Već od prvih dana pa sve do danas, Internet je proslavio mnogo “rođendana”, ali koji je pravi teško će se složiti i najbolji poznavaoci istorije informatike. Neki tvrde kako je to 1961. kad je dr. Leonard Klajnrok na univerzitetu MIT prvi put objavio rad o packet-switched tehnologiji. Neki navode 1969  godinu kao godinu rođenja Interneta jer je tada Ministarstvo odbrane SAD-a odabralo Advanced Research Project Agency Network, poznatiju kao ARPANET, za istraživanje i razvoj komunikacija i komandne mreže koja će preživeti nuklearni napad. Sedamdesete godine donele su nekoliko veoma važnih otkrića koja su obeležila razvoj Interneta kakvog danas znamo, a potom se dogodilo i odvajanje ARPANET-a iz vojnog eksperimenta u javni istraživački projekt.
Verovatno je najvažniji trenutak bio 1983.  kad je tadašnja mreža prešla sa NCP-a (Network Control Protocol) na TCP/IP (Transmission Control Protocol / Internet Protocol), što je značilo prelazak na tehnologiju kakva se i danas koristi.
Packet-switched tehnologija opisuje slanje podataka u malim zapakiranim jedinicama podataka zvanim paket. Paketi se usmjeravaju po mreži koristeći odredišnu adresu koja je sadržana u paketu. Put kojim paket dolazi od izvora do odredišta nije bitan. Bitno je da svi paketi stignu na odredište. Djeljenje podataka za slanje u pakete omogućuje se da se iste komunikacijske veze dijele između većeg broja korisnika mreže. Većina komunikacija na internetu koristi ovaj oblik slanja podataka.
Vinton Cerf koji je sa Robertom Kanom stvorio TCP/IP protokol, jednom je rekao: “Stvorili smo protokol koji će se koristiti i u velikom mrežama s velikom brojem računara, protokol koji će nositi Internet budućnosti, što je značilo da mora biti fleksibilan kako bi različite mreže mogle funkcionisati u zajedničkom okruženju”.  Naime već je tada bilo jasno kako će Internet biti velika mreža sastavljena od velikog broja manjih mreža. Ali tada je prelaz na TCP/IP bio kontraverzan: neki delovi informatičke zajednice želeli su prihvatanje drugih standarda, a najviše se pominjao Open System Interconection Protocol (OSI). Vinston Cerf i Robert Kan počeli su rad na novom protokolu puno pre 1983. godine.  Tačno 10 godina ranije javila se ideja o novom protokolu, a sledećih godina su se razvijali i usavršavali detalji protokola koji će promeniti istoriju.