Računarski softver

Uvod

Računarski softver ili softver (engl. software) je računarski program napisan tako da je njegov sadržaj lagano promjeniti (moguće i pomoću nekog programa). Softverov glavni zadatak je da upravlja hardverom, izvršava izračunavanja, te da obezbijedi komunikaciju sa ostalim, isto tako, softverom, tačnije rečeno – programom.
Termin “software” prvi put koristi John W. Tukey 1957. godine. U računarstvu računarski softver su sve informacije koje se obrađuju preko računara ili programa. Alan Turing je bio prvi koji je propisao koncept softvera u svom naučnom radu.

 
1.1 Podjela računarskog softvera

Da bi računarski sistem mogao da radi, pored hardvera mora biti opremljen i odgovarajućim programima koji će njime upravljati. Ova komponenta računarskog sistema naziva se softver (software) i može se podeliti na:

•     Operativne sisteme
•     Sistemski softver
•     Aplikativne programe

 
Operativni sistem

Operativni sistem je kompleksan programski sistem sastavljen od skupa programa koji treba da obezbede lako i efikasno korišćenje računara. Bez njega hardver računara predstavlja samo običnu neupotrebljivu gvožđuriju.
Generalno, ne postoji kompletna i adekvatna definicija operativnih sistema. Lakše je definisati operativne sisteme po onome što oni rade, nego po onome što oni jesu. Postoji nekoliko različitih pogleda na operativne sisteme, koji su se razvijali uporedo sa razvojem istih, u kojima je počesto prisutna analogija sa nekim generalnim sistemima kao na primjer u samom društvu. Operativni sistem se može uporediti sa vladom. Komponente računarskog sistema su hardver, softver, i podaci, a operativni sistem osigurava sredstva za pravilno korištenje navedenih komponenti. Poput vlade operativni sistemi ne izvršavaju operacije radi sebe samih, nego jednostavno osiguravaju okruženje u kojem drugi programi mogu obavljati koristan posao. Operativni sistem se može vidjeti i kao raspoređivač resursa (engl. resource allocator), koji se u računarskom sistemu ponaša kao upravitelj (engl. manager) kompjuterskih resursa kao što su CPU time ili ciklusi na procesoru, memorija, ulazno-izlazni uređaji itd., koje operativni sistem dodjeljuje specifičnim programima i korisnicima kako bi oni obavili “koristan” posao. Naravno, postoji još mnogo različitih pogleda i intuitivnih definicija operativnih sistema, ali ona koja se najčešće koristi u računarskim naukama kaže da je operativni sistem jedan program koji se cijelo vrijeme izvršava na kompjuteru, poznatiji pod nazivom kernel, s tim da se svi ostali dijelovi softvera posmatraju kao aplikativni program (sl. 1).