Razvoj računara u SFRJ

UVOD
Socijlalistička Federativna Republika Jugoslavija (skraćeno SFRJ) je bivša jugoslovneska država koja je postojala od kraja Drugog svetskog rata, do početkom devedesetih godina dvadesetog veka, kada se raspala usled građanskog rata, ona je obuhvatala teritorije današnjih nezavisnih država Srbije, Hrvatske, Bosne i Hercegovine, Makedonije, Slovenije i Crne Gore. Formirana je 1945.godine kao naslednica Kraljevine Jugoslavije pod imenom Demokradska Federativna Jugoslavija. 29.novembra 1945.godine menja ime u Federativna Narodna Republika Jugoslavija, dok je 1963.godine konačno promenila ime u Socijalističko Federativna Republika Jugoslavija. Glavni grad je bio Beograd. SFRJ se granicila sa Italijom i Austrijom na severozapadu, Mađarskom i Rumunijom na severu, Bugarskom na istoku i Grčkom i Albanijom na jugu. Zapadni deo republike je izlazio na Jadransko more.

 
RANI RAČUNARI
Komunistička partija koja je bila na vlasti, na čelu sa Josipom Brozom Titom odredila je storga uvozna pravila koja su oblikovala razvoj računara u zemlji različit od razvoja u zapadnom svetu. Međutim, SFRJ je bila nesvrstana zemlja pa nije bila pod uticajem razvoja u komunističkim zemljama sovjetskog bloka. Jedna od važni h ideja koje su upravljale razvojem tehnologija u SFRJ je bila potreba za nezavisnošću od stranih proizvođača rezervnih delova, što je doprinosilo razvoju domaćih računara
Posle obuke u Parizu, inžinjeri sa instituta Mihailo Pupin na čelu sa prof.dr. Tihomirom Aleksićem započelisu razvoj prvog domaćeg računara krajem 1950-tih. Ovaj projekat je proizveo Cifarski Elektronski Računar – CER liniju računara, počev sa modelom CER – 10 1960 godine.
CER – 10 je prvi računar napravljen u SFRJ. To je bio digitalni računar sa elektronskim cevima, tranzistorima i el. reljima koji je projektovan i proizveden u Institutu “Vinča” i institutu “ Mihailo Pupin”. Dizajnirao ga je prof. dr. Tihomir Aleksić, a tokom četri godine projektovala ga je i izgradila autorska ekipa akad.dr Rajko Tomović, dr Vukašin Masnikosa, dr Ahmed Mandžić, inž. Dušan Hristović, inž. Petar Vrbavac, dr Milojko Marić, desetak tehnicčara i brojnog ostalog osoblja . Kasnije je sistem CER – 10 bio redizajnira i znatno proširen tzv. Statističkim organom, krajem 1962 godine u Institutu “M.Pupin. Ovaj računar radio je na rešavanju matematičkih zadataka za SKNE – Vinča od 1961, pa zatim na statističkoj obradi kripto – informacije za potrebe Savezne vlade i Tanjuga od 1963 – 1967. godine.