OK Radnik

SAŽETAK

Na uzorku od 45 dece (25 devojčica i 20 dečaka), uzrasta od 9 do 11 godina, koji treniraju odbojku (od jedne do tri godine) u klubu „Radnik“ u Bijeljini, primenjena su 4 motorička testa. Primenom postupka multivarijatne analize varijanse (MANOVA), utvrđeno je da postoji statistički značajna razlika u celokupnom sistemu analiziranih motoričkih varijabli u zavisnosti od pola na ispitivanom uzorku dece. Univarijatnom analizom varijanse (ANOVA), utvrđeno je da devojčice imaju bolje rezultate u varijablama za procenu gipkosti i agilnosti. Dečaci su vidno bolji u varijabli skok udalj iz mesta, dok statistički značajne razlike između aritmetičkih sredina u brzini alternativnih pokreta devojčica i dečaka nema.
Ključne reči: odbojka/ pol/ motorička sposobnost/ deca.

1. UVOD

Fizička aktivnost devojčica i dečaka velikim delom određena je: njihovom polnom pripadnošću, strukturom kretanja i morfološkim karakteristikama. Ne možemo zanemariti ni uticaj: porodice, škole i sredine. Društveni standardi, kulturni nivo sredine, mesto i uloga fizičkog vaspitanja u njoj samo su još neki činioci socijalne sredine koji mogu svojim posrednim delovanjem usmereno delovati na razvoj motoričkih sposobnosti njenih članova (Matić, Kuljić i Maksimović 2010).
Fizičko vaspitanje u školi ima za cilj da pozitivno utiče na sve bazične motoričke sposobnosti. Dodatna fizička aktivnost u obliku treninga prema dosadašnjim istraživanjima, podiže na još viši nivo sve pozitivne efekte.
Odbojka spada u red veoma korisnih sportova, obiluje brzinom i svestranim pokretima tela, kao što su: skokovi, padovi i udaranja po lopti sa brzim reakcijama u različitim situacijama. Igra je veoma dinamična, borbena, a od igrača traži trenutnu: snalažljivnost, preciznost i brzo reagovanje u različitim situacijama. Upravo zbog toga u treningu mladih odbojkaša i odbojkašica važno područje je podizanje svih motoričkih sposobnosti sa naglaskom na agilnost, brzinu i eksplozivnu snagu.
Različit intenzitet fizičke aktivnosti dečaka i devojčica na časovima fizičkog vaspitanja i izvan njih utiče kako na njihov fizički razvitak tako i na transformaciju motoričkih sposobnosti. Već oko pete godine života, dečaci pokazuju dominaciju u testovima: koordinacije, brzine trčanja i eksplozivne snage donjih ekstremiteta (Cvetković, Popović i Jakšić, 2007). Obradović, Cvetković i Krneta, (2008); Bigović, (2006); Bigović i Krsmanović (2007); Matić, (2007); Batez, Krsmanović, Dimitrić i Pantović, (2012); Cvetković, Obradović i Krneta, (2007); Krsmanović i Radosav, (2008) došli su do zaključka da se nivo ispoljavanja motoričkih sposobnosti u mlađe školskom uzrastu značajno razlikuje u zavisnosi od polne pripadnosti. Dečaci manifestuju viši nivo eksplozivne snage i koordinacije, a devojčice viši nivo gipkosti. Najveće sličnosti pojavljuju se u slučaju manifestovanja brzine alternativnih pokreta, gde ne postoji statistički značajna razlika u zavisnosti od pola. Dobijeni rezultati u velikoj meri su slični rezultatima dobijenim posmatranjem razlika u motoričkim sposobnostima dece predškolskog uzrasta Cvetković, Popović i Jakšić (2007); Bala (1981).
Mladineo (2006), dobija rezultate da u motoričkom prostoru uočava značajne razlike između dečaka i devojčica u sledećim tesovima: taping rukom, koraci u stranu i skok udalj iz mesta.