Individualna krivična odgovornost pomeđunarodnom pravu

UVOD
U međunarodnom pravu postoji više oblika odgovornosti. Zavisno od kriterijuma određenja,  može se govoriti o različitim kvalifikacijama. Podjela na individualnu i kolektivnu odgovornost, prije svega, razmatra se u odnou na krivicu, tj. krivičnu odgovornost. U tom smislu, smatra se, da je kolektivna odgovornost za pojedinačnu krivicu primitivan koncept, koji ybog samog nesavršenstva čovječanstva, još uvijek, nažalost, nije postao dio istorije.
Krivična odgovornost, kako i sam naziv govori, proističe iz krivice. Njena svrha je da kazni izvršioca protivpravnih akata, da utiče na njihovo prevaspitavanje, ali i da upozori potencijalne izvršioce sličnih djela, da će biti privedeni pravu i pravdi. U savremenom međunarodnom pravu, ovaj oblik odgovornosti vezan je za pojedinca. Radi se o individualnoj krivičnoj odgovornosti.   Međunarodni krivični sud (u daljem tekstu “Sud”) osniva se kao stalno sudsko telo i nadležan je za vođenje krivičnog postupka protiv lica za koje postoji osnovana sumnja da su počinila najteža krivična dela od međunarodnog značaja, na način kako je to predviđeno Rimskim statutom(usvojenim 17.jula 1998.godine) i biće komplementaran nacionalnim krivičnim nadležnostima država. Nadležnost Suda i njegovo funkcionisanje regulisani su odredbama ovog Statuta.

Sud je, u skladu sa Rimskim statutom, nadležan za vođenje krivičnog postupka isključivo protiv   fizičkih lica. Lice koje izvrši krivično delo iz nadležnosti Suda lično je odgovorno i biće kažnjeno u skladu sa ovim Statutom. U skladu sa ovim Statutom, Sud može voditi krivični postupak i kazniti izvršioca krivičnog dela samo ako je isti krivično odgovoran i ukoliko je krivično delo iz nadležnosti Suda:

•     Izvršio lično ili u saučesništvu sa drugim licima ili posredstvom drugog lica, bez obzira da li je to drugo lice krivično odgovorno;
•     Naredio, nagovorio ili podstrekao na izvršenje krivičnog dela, a koje krivično delo potom bude učinjeno ili pokušano;
•     U cilju olakšanja izvršenja krivičnog dela, pomaže, podstiče ili na drugi način doprinese njegovom izvršenju ili pokušaju izvršenja, uključujući ovde i stavljanje na raspolaganje sredstava za izvršenje krivičnog dela;
•     Na bilo koji drugi način doprinese izvršenju ili pokušaju izvršenja krivičnog dela iza koga stoji grupa lica koja deluje sa zajedničkim ciljem. Takav doprinos mora biti nameran i mora biti:

učinjen sa ciljem omogućavanja daljeg vršenja krivične aktivnosti ili daljeg ostvarivanja cilja te grupe, kada aktivnost i cilj te grupe imaju za posledicu izvršenje krivičnog dela iz nadležnosti Suda, ili učinjen sa znanjem o namerama grupe da počini zločin.

•     U vezi sa krivičnim delom genocida, direktno ili jasno podstiče druge na izvršenje genocida;
•     Pokuša krivično delo započinjući radnje koje uzrokuju izvršenje tog krivičnog dela, ali ga ne dovrši usled okolnosti koje nastupe nezavisno od njegove namere. Međutim, lice koje odustane od izvršenja krivičnog dela ili spreči nastupanje posledice preduzete radnje krivičnog dela, neće se, prema odredbama ovog Statuta, kazniti za pokušaj izvršenja krivičnog dela, pod uslovom da je od krivičnog dela odustalo u potpunosti i da je odustanak bio dobrovoljan.

Nijedna odredba ovog Statuta koja se odnosi na individualnu krivičnu odgovornost ne utiče na odgovornost države po međunarodnom pravu.