Izumiranje vrste i nepovratnost evolucije

UVOD

Biološki diverzitet se veoma naglo i brzo redukuje pod direktnim i indirektnim uticajem čoveka, njegovom delatnošću i brojnošću. LJudska populacija se tokom istorije naglom i ekstremnom stopom povećavala.

Neminovno je da svi ljudi moraju negde živeti i jesti. Porast populacije je bio praćen migracijama prvo u Aziju, Evropu, a kasnije i u Ameriku i Australiju. Nažalost, dolazak čoveka u nove sredine je uslovio i razne negativne promene u biosferi, od nestanka velikog broja vrsta vertrebata (na primer 2000 vrsta ptica na Pacifičkim ostrvima je iščezlo zbog preterane eksploatacije sredinskih resursa), preko introdukcije predatora i bolesti, destrukcije staništa, sve do konačne redukcije biodiverziteta.

Smatra se da će, ako se sadašnji tempo destrukcije staništa i redukcije biodiverziteta nastavi, novi vek i milenijum biti period šestog masovnog izumiranja prouzrokovanog aktivnošcu jedne vrste, Homo sapiens.

Utvrđeno je da je 50% recentnih vrsta vartrebrata I 12,5 biljnih vrsta ugroženo.Samo u periodu od 1600. do 1993. godine nestalo je 486 životinjskih i 600 biljnih vrsta. Većina taksona je iščezla u područjima Severne Amerike, Kariba, Australije i Pacifičkih ostrva. Vrste nestaju i sa drugih područja jer trenutno ne postoji stanište koje nije degradirano.

Naime, destrukcija sredine je prisutna u celom svetu. Recimo, utvrđeno je da je oko ⅓ svih američkih biljnih i životinjskih vrsta ugroženo. Najviše su ugrožene slatkovodne dagnje, rečni rakovi, vodozemci islatkovodne ribe.Drugo mesto na zemlji koje je u centru pažnje su tropske kišne šume. Ekosistemi ekstremno bogati vrstama privlače paznju i impliciraju viši nivo brige. O visokom diverzitetu govori i podatak da su na jednom drvetu u tropskoj kišnoj šumi registrovane 43 vrste iz 26 rodova mrava, što odgovara broju celokupne faune mrava na 1 ha staništa u Borneu, što odgovara celokupnom broju vrsta u Severnoj Americi.

Osim daždevnjaka, afida i četinara, postoji gradijent diverziteta sa najvećom frekvencijom u tropima. Inče, tropske šume, iako pokrivaju 7% ukupne zemljine površine, sadrže najmanje ½ svih biljnih i životinjskih vrsta. Smatra se, da ako se nastavi sa intezivnom degradacijom, tropske šume do 2040. god. neće postojati ili će biti redukovane u malobrojne fragmente.

Ekosistem planete zemlje ili biosfera predstavlja oslonac, podlogu života. Organizmi regulišu sastav atmosfere fotosintezom i usvajanjem i oslobađanjem CO2. Efekat staklene bašte nam upravo ukazuje da atmosferski sastav direktno utiče na klimu. Takođe, organske vrste aktivno učestvuju u formiranju zemljišta i kontrolišu eroziju. Takođe, značajna je njihova uloga i u recikliranju, kruženju materije i energije i obezbeđivanju hrane.