Medjunarodna organizacija i zastita na radu

UVOD

Međunarodne izvore radnog prava čine akti međunarodnih organizacija (pre svega Međunarodne organizacije rada i Organizacije ujedinjenih nacija), te međudržavni ugovori. Najznačajniji međunarodni izvori radnog prava su akti Međunarodne organizacije rada(konvekcija i preporuka). Potreba međunarodnog regulisanja uslova rada i radnih odnosa je vrlo stara. Ovo je logična posledica činjenice da je radnički pokret, po ciljevima i praktičnoj borbi u realizaciji tih ciljeva, imao integracionalno obeležje. Moglo bi se reći da se ideje za međunarodno uređenje zaštite radnika rađaju paralelno sa borbama za poboljšanje uslova rada radnika u pojedinim zemljama.
Zaštita radnika javlja se kao predmet mnogih naučnih disciplina u okviru sistema nauka o radu i filozofija rada. Radno pravo, takođe, može smatrati delom sistema nauka o radu, te kao takvo u izučavanju i regulisanju problema zaštite radnika ono se mora oslanjati na druge delove tog sistema. Na primer, ako pođemo od toga da zaštita radnika znači zaštita na radu od štetnog dejstva uslova rada, onda, pošto sve napetosti koje su u vezi sa radom nastaju na radnom mestu i u momentu radnikovog delovanja, moramo najpre upoznati retrogradno delovanje rada na telo radnika, tj. na njegovo zdravlje i telesnu sposobnost za rad a zatim pokušati pomoći.
U okviru radnog prava, o zaštiti radnika može se govoriti sa aspekta zaštite na radu od štetnog dejstva uslova rada i samog rada, i sa aspekta zaštite pojedinih kategorija radnika u radnom odnosu.

1.Stvaranje Međunarodne organizacije rada.
Idejom o međunarodnom uređenju zaštite radnika počinju da se bave međunarodna radnička udruženja i vlade pojedinih država u Evropi. Prvo međunarodnom udruženju radnika je već na svom prvom kongresu (1886. god. u Ženevi) ukazala na potrebu izgradnje međunarodnog radničkog zakonodavstva. 1889. godine osnovano je još jedno međunarodno uređivanje radnih odnosa. Pitanje međunarodnog uređivanja radnih odnosa bila je razmatrano i na drugim međunarodnim radničkim konferencijama i kongresima. Na samom kraju 19. veka i početkom 20. veka, naročito veliku važnost za ostvarivanje ideje o međunarodnom uređenju zaštite ranika imalo je osnivanje Međunarodnog udruženja za zakonsku zaštitu radnika 1900. godine, kao i donošenje 1905. i 1906. godine prve dve međunarodne konvencije: o zabrani noćnog rada žena i o zabrani upotrebe belog fosfora u industriji šibica. Međunarodna organizacija rada (MOR) je specijalizovana agencija Ujedinjenih nacija koja promoviše socijalnu pravdu i međunarodna priznata ljudska i radnička prava. Osnovana je 1919. godine Versajskim mirom i postala prva specijalizovana agencija Ujedinjenih nacija 1946, godine. Međunarodna organizacija rada formuliše međunarodne standarde rada u obliku konvencija i preporuka koje postavljaju minimalne standarde radnog prava: slobodu udruživanja, prava na organizovanje, kolektivno pregovaranje, ukidanje priudnog rada, jednake šanse jednaki tretman, i druge slobodne standarde kojima se regulišu uslovi u celom rasponu pitanja vezanih za rad. Međunarodna organizacija rada promoviše razvijanje nezavisnih radničkih organizacija i udruženja poslodavaca i tim organizacijama osigurava trening savetodavne usluge. Unutar sistema Ujedinjenih nacija, Međunarodna organizacija rada je jedinstvena po svojoj tripartitnoj strukturi u kojoj radnici i poslodavci sudeluju u radu upravnih organa organizacije kao ravnopravni partneri vladama.