Pedagosko-savjetodavni rad u grupi sportista

UVOD

Sportski trening je didaktički utemeljen proces obučavanja i učenja usmjeren na usavršavanje motornih i funkcionalnih mogućnosti organizma, kao i na razvijanje moralnih, radnih, emocionalnih i estetskih kvaliteta.
Treneri se često nalaze u ulozi savjetnika, i da bi tu ulogu mogli uspješno da ostvaruju neophodno je da se temeljnije upoznaju sa karakteristikama uspješnog savjetovanja, kako bi sa što više vjerovatnoće, posle ostvarenih njihovih aktivnosti, doslo kod sportista do onih promjena, koje su i sportisti i treneri dijelili. Savjetovanje je samo jedan oblik pomoći.
Interakcije u grupi sportista mogu imati pozitivno pedagoško dejstvo na raspolozenje, zalaganje, stabilnost i ponasanje svakog člana grupe.
U grupi se brže uče načini uspješnog savladavanja raznih teškoća treninga, predtakmičarskih priprema, utakmice i slično.
Uz pomoć trenera, članovi grupe uče jedan drugog kako da pojačaju koncentraciju, kako da izdrže napor, kako da smanje nervnu napetost, da se emotivno umire i dodatno motivišu u atmosferi međusobnog razumevanja.
Pored kontinuiranog praćenja i podsticanja spontanog i pozitivnog pedagoškog djelovanja grupe sportista na njene članove, trener namijerno formira manje grupe sportista u okviru kojih će pripremiti i realizovati grupne diskusije o različitim problemima i aktuelnim temama zivota i rada članova grupe.
Globalni cilj pedagoško-savjetodavnog rada u grupi je da u takvom okruženju sportisti svojevoljno mijenjaju svoja znanja, stavove, navike i ponašanje.
Maksimalni doprinos takvom cilju daće trener koji će zauzeti stav ravnopravnosti prema svim sportistima kao članovima grupe i koji će kao demokratski voditelj grupnih diskusija dosledno da manifestuje takav stav u grupnim interakcijama i raspravama.

Osobine ličnosti trenera za pedagoško-
savjetodavni rad u grupi sportista

Skup svih osobina, crta ili svojstava koje posjeduje određena osoba, čine njegovu ličnost, odnosno strukturu ličnosti.
Struktura ličnosti trenera veoma je važna, s obzirom na to da je identifikacija članova ekipe s njim intenzivna. Od osobina ili crta, koje cine njegovu ličnost, u mnogome zavisi da li će se i u kojoj mjeri odrđjeni sportista identifikovati sa trenerom, njegovim ponašanjem, stavovima, zahtjevima, vrijednostima za koje se zalaže itd.
Inteligencija je jedna od osobina od koje zavisi uspjeh u obavljanju bilo kog posla, bilo koje uloge, pa i uloge trenera, kao stručnog i pedagoškog rukovodioca ekipe. Inteligentniji ljudi su u prosjeku bolji organizatori i racionalniji su u određenim situacijama, a kao treneri su u mogućnosti da lakše i bolje shvate članove ekipe. Oni dublje ulaze u probleme sportista, u suštinu njihove ličnosti i u uzroke njihovog neadekvatnog i adekvatnog ponašanja. Oni su takođe raznovrsniji u iznalaženju odgovarajućih pedagoških mjera i rešenja u radu, a svojom kreativnošću i stvaralaštvom potenciraju raznovrsnost i originalnost.
Emocionalna stabilnost je osobina koja je potrebna svakom čovjeku, posebno treneru. Ovo ističemo zbog toga što se način emocionalnog reagovanja trenera i manifestovanje emocija, djelimično uči, tj. socijalizuje i lako prenosi na sportiste. Zadovoljavajuća emocionalna stabilnost podrazumijeva i adekvatan nivo frustracione tolerantnosti i otpornosti na neuspjeh i frustracije.

Rad trenera zahtjeva ambicioznu ličnost. Ambicioznost je dobro došla osobina i kada je u pitanju lično usavršavanje i napredovanje trenera, a i kad je u pitanju organizovanje rada, upoznavanje ličnosti sportista i iznalaženje adekvatnih pedagoških i psiholoških mjera i rješenja.
Trener treba jasno da zna šta hoće i koje efekte želi da postigne u ekipi koju vodi, kao i kod svakog člana ekipe pojedinačno. U prisustvu sportista on treba da manifestuje i pokazuje sigurnost i odlučnost u ostvarivanju svih ciljeva koje postavlja.
Osobina pravičnosti je posebno poželjna osobina koju sportisti ,,traže” kod svojih trenera. Veoma je složeno do kraja ravnopravno tretirati svakog člana u ekipi i ne činiti ništa što bi omogućilo da zaključe da u očima trenera nisu ravnopravni i da u ekipi ima privilegovanih i da ta privilegovanost ide na račun pojedinaca.
Inicijativnost je osobina koja je treneru takođe potrebna. Ona najviše dolazi do izražaja u iniciranju novih oblika rada i odredjivanju tretmana sportista koji će odgovarati njihovim psihofizičkim mogućnostima i profilu njihove ličnosti.

Od važnijih osobina ličnosti treba pomenuti i umješnost komuniciranja, koja je možda i najvažnija za grupni rad sa sportistima, za ove komunikacije trener mora imati vremena i to je isto važan faktor da se rad produži i van treninga što je svakako glavni preduslov za grupnu diskusiju.
Organizacione sposobnosti su isto važne zato što je trener stalno u situaciji da organizuje neka desavanja u klubu, pa i da organizuje sastanke sa igračima van treninga.