Unutrašnji transport

UVOD

Logistika je nauka i aktivnost koja se bavi ’’vladanjem’’ prostora i vremena uz najmanje troškove.U savremenim uslovima se najčešće koristi za označavanje poslovne funkcije i naučne discipline koja se bavi koordinacijom svih kretanja materijala, proizvoda i robe u fizičkom, informacijskom i organizacijskom vidu. Ona obuhvata kružni proces od nabavke, preko proizvodnje i prodaje, do potrošača.
Logistika kao nauka predstavlja skup multidisciplinarnih i interdisciplinarnihznanja koja izučavaju i primenjuju zakonitosti planiranja, organizovanja, upravljanja i kontrolisanja tokova materijala, osoba, energije i informacija u sistemu. Teži da pronađemetodeoptimizacije tih tokova s ciljem ostvarivanja ekonomskog efekta (profita).
Obuhvata sve delatnosti potrebne za kompleksnu pripremu i realizaciju prostorne i vremenske transformacije dobara i znanja. Nastoji upotrebom ljudskih resursa i sredstava u sistemu staviti na raspolaganje tržištu tražena dobra u pravo vreme i na pravom mestu u traženoj količini. Naglasak je na minimalnim troškovima i optimizaciji kako bi se postigla veća profitabilnost. [5]
Transport u suštini znači prenošenje ili prevoženje putnika i robe. Transport materijala i robe služi za savladavanje prostornih distance između dobavljača, proizvođača i potrošača.
Osnovne funkcije transporta su:
• Utovar podrazumeva pripremu voznog sredstva, organizaciju utovarnog mesta, sortiranje tovara i formiranje dokumentacije koja prati prevoz tereta.
• Prevoz tovara je osnovna funkcija transporta. Složenost kretanja transportnih sistema (vozilo-tovar) zahteva posebnu pažnju pri izboru maršute i pri samom transportu.
• Istovar je spuštanje tovara sa transportnog sredstva, na mesto za odlaganje i predaju tovara sa pratećom dokumentacijom.
Takođe,transport možemo podeliti na:
• spoljni transport (ulazni i izlazni) koji se obavlja od dobavljača do naručioca i od proizvođača do njegovih kupaca
• unutrašnji transport, služi za prevoz materijala i/ili (polu)proizvoda unutar preduzeća.

1. UNUTRAŠNJI TRANSPORT

U okviru proizvodnog procesa,pored promene oblika radnog predmeta,nužno je vršiti premeštanje predmeta rada,kako bi se obezbedio prolaz kroz pojedine faze proizvodnje.
Pod unutrašnjim transportom treba ”razumeti” celokupan proces kretanja i manipulaciju materijalom u okviru preduzeća. Kad materijal uđe u skladište preduzeća, pa sve dok ne izađe iz preduzeća prenos, pretovar i druge manipulacije sačinjavaju unutrašnji transport.
Uzimajući u obzir da vršenje transportnih operacija ne doprinosi povećanju upotrebne vrednosti finalnog proizvoda, a da sa druge strane, isti tereti troškovima, očigledno je opravdana težnja da se aktivnosti unutrašnjeg transporta svede na minimum. [3]
U cilju racionalizacije unutrašnjeg transporta, treba rukovoditi sledećim načinima:
1. putanje materijala treba optimalno skratiti,
2. transportne operacije treba po mogućnosti isključiti
3. transportne operacije koje se ne mogu izostaviti treba mehanizovati odnosno automatizovati pogodno izabranim sredstvima.

1.1. Planiranje unutrašnjeg transporta

Pre nego što se pristupi planiranju i projektovanju unutrašnjeg transporta neophodno je razmotriti sledeće elemente:
• sistem pretpostavljenog tehnološkog procesa (ili realnog ako je u pitanju rekonstrukcija postojećeg stanja) i njegov uticaj na unutrašnji transport,
• stepen automatizacije proizvodne opreme i njen uticaj na unutrašnji transport,
• tok kretanja materijala u zavisnosti od tehnološkog procesa,
• moguće transportne puteve, uz poštovanje postojećih ograničenja (postojanje već izgrađenih objekata),
• troškove unutrašnjeg transporta i njihov uticaj na ukupne troškove proizvodnog procesa.
Tek po detaljnoj analizi prethodno navedenih elemenata pristupa se projektovanju transportnog sistema držeći se sledećih principa:

• Osnovni princip planiranja unutrašnjeg transporta je da se njegov obim smanji do racionalnog minimuma.
• Dužina transportnih puteva mora da bude što kraća.
• Da bi se skratila dužina transportnih puteva treba izbegavati povratne transporte gde god je to moguće.
• Prilikom projektovanja treba izbegavati ukrštanje transportnih puteva.