Hemijske reakcije alkina

UVOD

Ugljovodonici su organska jedinjenja koja sadrže samo atome ugljenika i vodonika. Ugljovodonici se sastoje iz osnovnog ugljenikovog skeleta (međusobno povezanih atoma ugljenika) i vodonikovih atoma koji su povezani na taj skelet.
Prema rasporedu ugljenikovih atoma, odnosno prema skeletu, ugljovodonici mogu biti:

• aciklični – imaju linijski (razgranati ili ne) raspored ugljenikovih atoma, tj. otvoren skelet, ima glavu i rep;
• ciklični – imaju ciklični raspored ugljenikovih atoma, tj. zatvoren skelet, nema ni glave ni repa.

Prema vrsti veze unutar skeleta ugljovodonici se dele na zasićene i nezasićene:

• Zasićeni ugljovodonici su oni kod kojih se između atoma ugljenika javljaju samo jednostruke hemijske veze (nema dvostrukih niti trostrukih veza)
• Nezasićeni ugljovodonici su oni kod kojih se između atoma ugljenika javljaju ne samo jednostruke, već i dvostruke i/ili trostruke hemijske veze.

Prema tome, postoje 4 veće grupe ugljovodonika:

• zasićeni, aciklični (parafinski ugljovodonici): alkani
• zasićeni, ciklični (naftenski ugljovodonici): cikloalkani
• nezasićeni, aciklični (olefinski ugljovodonici):
  • alkeni – sa jednom dvostrukom vezom
  • alkini – sa jednom trostrukom vezom
  • aleni
  • Polieni (dieni, trieni, tetraeni…) – sa više (2, 3, 4…) dvostrukih veza
• nezasićeni, ciklični (aromatični ugljovodonici): areni

Ovaj seminarski rad biće posvećen izučavanju alkina, acikličnih nezasićenih ugljovodonika, i njihovih hemijskih reakcija.

 
ALKINI

Pojam i strukturna formula alkina

Alkini su, kao što smo već rekli, nezasićeni aciklični ugljovodonici, čiji molekuli sadrže dva vodonikova atoma manje nego odgovarajući alkeni i četiri vodonikova atoma manje od alkana sa istim brojem ugljenikovih atoma.

Alkini su ugljovodonici koji imaju najmanje jednu trostruku vezu između dva ugljenikova atoma, odnosno dva ugljenikova atoma su povezana sa zajednička tri elektronska para, koji formiraju upravo tu trostruku vezu, koja je funkcionalna grupa alkina. Opšta formula alkina je CnH2n-2. Kao i drugi ugljovodonici alkini grade homologni red, tj. homologni niz.