Kisele kiše

Urbanizacija i industrializacija koja se razvijaju kroz vreme doveli su do bahatog ponašanja čoveka prema prirodi. Njegova nemarnost i želja za sticanjem profita doveli su do gubljenja ravnoteže u atmosferi. Povećanjem određene koncentracije gasova menja se sastav koji direktno utiče na padavine.
Kisele kiše su regionalni problem, to su padavine sa pH-vrednosti manjom od 5,6. Pod terminom kisele kiše ubraja se: sneg, rosa, magla i prašina.
Glavni gasovi kiselih kiša su kiseli oksidi sumpora i azota koji se u atmosferi dugo zadržavaju, bitan parametar je vreme zadržavanja čestica u atmosferi.
Prirodni i antropogeni izvori zagađujućih supstanci mogu biti prekusori za stvaranje kiselih padavina.

1. Atmosfera

Atmosfera predstavlja homogenu smešu gasova koja čini vazdušni omotač Zemlje. Nastala je oslobađanjem gasova iz Zemljine kore.
Najznačajniji gasovi atmosfere: azot (N2), kiseonik (O2) ,vodena para (H2O), sumpor-dioksid (SO2), azotni oksidi (N2O, NO2), ugljeni oksidi (CO2, CO), ozon (O3), vodonik (H2), metan (CH4), plemeniti gasovi (He, Ne, Ar, Kr, Xe)
U procentnom sastavu najviše ima azota 78%, kiseonika 21% i 1% čini smešu ostalih gasova. Težina vazduha se naziva atmosferski pritisak.
Atmosferu čini više slojeva kao što su: troposfera, stratosfera, mezosfera, termosfera i egzosfera. Ne postoji jasna granica između ovih slojeva.
Najznačajniju ulogu imaju stratosfera i troposfera.
Stratosfera sadrži ozon koji apsorbuje štetno ultraljubičasto zračenje.U ovom sloju je veliki broj fotohemijskih reakcija zbog velike količine Sunčeve energije. Ovaj sloj omogućava život na Zemlji.
Troposfera je prvi sloj, njegova visina je od površine Zemlje do 8-10km, većina hemijskih reakcija se odvija u ovom sloju. Ovaj sloj sadrži 2/3 vazduha atmosfere.
Atmosfera sadrži supstance u sva tri agregatna stanja:
1. Gasovite (isparljivi ugljovodonici, oksidi nemetala)
2. Tečne (ugljovodonici, sumporna i azotna kiselina)
3. Čvrste čestice (čađ, prašina, teški metali)
Postoje dva načina uklanjanja čestica iz atmosfere: suva i mokra depozicija.
Mokra depozicija (precipitacija) – uz prisustvo vodene pare i ima 3 mehanizma:
1. Nukleacijom
2. Povezivanje komponenata u oblaku sa postojećim tečnim i čvrstim česticama
3. Vezivanjem komponenanta sa česticama ispod oblaka
Suva depozicija (sedimentacija) – bez vodene pare i uklajaju se iz vazduha:
1. Sedimentacijom pod uticajem gravitacije (čestice veće od 10µm)
2. Turbulentnim atmosferskim kretanjem blizu površine gde se vezuju u dodiru sa površinom(rastvaranje, adsorpcija)