Stanje I karakteristike razvijenosti drumskog saobraćaja u Srbiji

Stanje I karakteristike razvijenosti drumskog saobraćaja u Srbiji

UVOD
Ekologija je nauka o životnoj sredini. Ime nauke potiče od grčkih reči oikos – dom, domaćinstvo i logos – nauka, izučavanje. Termin ekologija prvi put je upotrebio nemački biolog Ernst Hekel 1866. godine. U laičkoj javnosti se ovaj termin često koristi kao sinonim za pojam zaštite životne sredine, što nije ispravno jer je zaštita životne sredine samo jedna od oblasti kojima se bavi ekologija.
U suštini, ekologija je naučna disciplina koja proučava raspored i rasprostranjenost živih organizama i biološke interakcije između organizama i njihovog okruženja. Okruženje (životna sredina) organizama uključuje fizičke osobine, koje sumarno mogu da se opišu tzv. abiotičkim faktorima kao što su klima i geološki uslovi (geologija), ali takođe uključuje i druge organizme koji dele sa njim njihov ekosistem, odnosno stanište.
Ekologija, koja se obično smatra granom biologije, opšta je nauka koja proučava živa bića (organizme). Organizmi mogu biti proučavani na mnogim različitim nivoima, od proteina i nukleinskih kiselina (u biohemiji i molekularnoj biologiji), do ćelija (u ćelijskoj biologiji), jedinki (u botanici, zoologiji i ostalim sličnim naukama), i konačno na nivou populacije, zajednica i ekosistema, do biosfere kao celine. Zadnje navedeni nivoi su glavni predmeti ekoloških istraživanja. Ekologija je multidisciplinarna nauka. Zbog usredsređenosti na više nivoe organizacije života i na međuodnos organizama i njihove okoline. Ekologija ima snažan upliv na mnoge druge naučne grane, pogotovo na geologiju i geografiju, zatim meteorologiju, pedologiju, hemiju i fiziku. Zato se za ekologiju kaže da je holistička nauka i da objedinjuje tradicionalne nauke (kao npr. biologiju) koje, na taj način, postaju njene subdiscipline i sve zajedno omogućavaju daljnji razvoj ekologije.
Kao grana nauke, ekologija ne propisuje šta je “ispravno” a šta “pogrešno”. Ipak, učenje o biološkoj raznovrsnosti i s tim povezanim ekološkim temama omogućilo je naučno postavljanje ciljeva envajormentalizma i dalo mogućnost da se s tim povezane teme izražavaju naučnom metodologijom, merenjima i terminologijom. Štaviše, holistički pristup proučavanju prirode podjednako je zastupljen i u ekologiji i u envajormentalizmu.
Pogledajmo na koji način ekolog može proučavati život pčela:

•bihejvioralni odnos među jedinkama neke vrste naziva se bihejvioralna ekologija; na primer, proučavanje pčele matice i njenog odnosa prema pčelama radnicima i prema trutovima.
•svrsishodna aktivnost vrsta naziva se društvenom ekologijom; na primer, aktivnost pčela obezbeđuje oprašivanje biljaka. Pčelinja društva proizvode med koje u ishrani koriste druge vrste, kao npr. medvedi.

•Odnos između prirodne sredine i živih vrsta naziva se ekologijom prirodne sredine; na primer, način na koji promene u prirodnoj sredini utiču na aktivnost pčela. Pčele mogu početi ugibati zbog promena u prirodnoj sredini. Dakle, prirodna sredina je istovremeno i uzrok i posledica ovih promena i samim tim je povezana sa opstankom vrsta.
Ekologija, kao nauka širokog polja proučavanja, može se podeliti na nekoliko glavnih i sporednih subdisciplina: glavne subdiscipline su (poređane po “gnezdima” od manje obimnih ka obimnijim):
•bihevioristička ekologija koja proučava ekološke i evolucionističke osnove životinjskog ponašanja i ulogu ponašanja u prilagođavanju životinja njihovim ekološkim staništima;
•populacijska ekologija (ili autoekologija) koja se bavi populacijskom dinamikom unutar vrsta i njenom povezanošću sa faktorima prirodne sredine.
•ekologija životne zajednice (ili sinekologija) koja proučava odnose među vrstama u određenoj ekološkoj zajednici;

Savremenici smo velikih promena koje se pod uticajem tehničko – tehnološke revolucije odvijaju u svim sferama društvene reprodukcije. Osnovni cilj ovih aktivnosti je što veći stepen integracije osnovnih reproduktivnih funkcija, koje omogućavaju racionalnije privređivanje, odnosno racionalno projektovanje, regulisanje i usmeravanje protoka energije, robe i informacija unutar i između sistema.
Sisteme kombinovanog transporta karakteriše posebna tehnička baza i sve tehnologije
kombinovanog transporta podrazumevaju prevoz kompletnih transportnih jedinica, sredstvima najmanje dva vida saobraćaja, bez promene transportnog suda. Kombinovani kopneni transport obuhvata dva različita vida transporta. železnički i drumski.
Kombinovani kopneni transport je ekološki „prijateljski“ vid transporta i efekti njegove
primene u oblasti zaštite životne sredine su mnogostruki kao što su smanjenje emisije štetnih gasova, nivoa buke i smanjene potrošnje goriva, redukcija broja drumskih vozila, odnosno smanjenje zakrčenja i opterećenja drumske mreže, povećanje bezbednosti saobraćaja i dr.
Pojedini vidovi saobraćaja upućeni su na saradnju u vidu kooperacije i koordinacije u
poslovanju i razvoju. Tehnološke promene nastale u robnom transportu ogledaju se u integraciji unutar i između vidova saobraćaja. Savremeni pristup ovoj problematici diktira sveobuhvatnost, čime se prevazilazi stari pristup, koga su karakterisala granska i parcijalna rešenja.