Biznis plan

BIZNIS PLAN

Biznis plan je nužan uvijek kada se ulazi u nove poslovne poduhvate, jer prezentira pregled cjeline ulaganja, pomaže kao podsjetnik da se nešto ne ispusti, ukazuje na kritične tačke i služi onima koji se uključuju u poduhvat kao poslovni partneri ili finansijeri, da sagledaju valjanost opredijeljenog posla.

Biznis plan vam pomaže da kroz njegovo osmišljavanje i izradu precizno formulišete svoju poslovnu ideju, da sagledate uslove za njenu realizaciju, šanse i potencijale, rizike i ograničenja. Biznis plan je takođe namijenjen i potencijalnim investitorima. Da bi za sve zainteresovane bio usmjeravajući i koristan, potrebno je da bude jasno prezentiran i konkretan sa potrebnim cifarskim proračunima i pokazateljima. Potrebno je takođe da u finansijskom dijelu plana bude egzaktno precizirano vrijeme i stopa povraćaja uloženog kapitala. Plan vam pomaže da izbjegnete rizike i zamke, postignete svoje ciljeve i izgradite profitabilno preduzeće, koje će biti društveno korisno.

U osnovi postoje dvije vrste planiranja prilikom izrade biznis plana:

1. strateški biznis plan
2. mrežni plan

Strateški biznis plan je složen dokumenat koji izražava cjelovito poslovno opredjeljenje preduzetnika. Sastoji se od nekoliko međusobno povezanih djelova različitog karaktera:

• opis, mjesto i svrha biznisa – plan pozicioniranja;
• organizacija posla i upravljanje – menadžment plan;
• komunikacija sa dobavljačima, kupcima i drugim komitentima – marketing plan;
• sredstva, prihodi i troškovi – finansijski plan;
• izvodljivost plana – ocjena izvodljivosti.

A. PLAN POZICIONIRANJA – PRIKAZ FIRME

Prije postavljanja i definisanja ciljeva, preduzetnik treba znati kuda ga sve to vodi i biti u stanju da predvidi ishod. U planu poslovnog pozicioniranja treba da navedete:

1. rezime biznis plana;
2. položaj grane u kojoj počinjete odnosno razvijate posao;
3. vašu poslovnu misiju odnosno misiju vašeg biznisa;
4. opis biznisa;
5. opis firme;
6. lokaciju(e) poslovnih punktova; ocjenu sebe i svojih poslovnih sposobnosti da pokrenete i uspješno vodite opredijeljeni biznis;
7. i druge karakteristične polazne informacije.

1) Rezime plana je ustvari skraćeno predstavljanje:

• naziva i sjedišta firme,
• djelatnosti,
• organizaciono-pravnog tj. svojinskog statusa,
• vrste djelatnosti,
• proizvoda/usluga koji su predmet poslovanja,
• tehnološkog procesa rada,
• kadrovskog sastava – broja i strukture kadra,
• pokazatelja materijalnog – fizičkog stanja zemljišta, objekata i opreme
• pokazatelja finansijskog stanja – gotovine i potraživanja,
• pokazatelja planiranih finansijskih efektata ukupnog prihoda, troškova, dobiti,
• pokazatelja planirane finansijske uspješnosti poslovanja – dobit na angažovani kapital, plate po zaposlenom radniku i drugih relevantnih pokazatelja karakterističnih za opredijeljeni biznis.

2) Položaj grane odnosno djelatnosti u kojoj se biznis pokreće ili razvija predstavlja analitički prikaz iz kojeg treba da se sazna ponuda i potražnja, nabavne i prodajne cijene i njihov odnos, kakva je finansijska isplativost posla, kakva je profitabilnost poslovanja drugih preduzetnika koji se bave istim ili sličnim biznisom, kakvi su makro uslovi (nacionalno i svjetsko tržište), tržište mjesta i mikro uslovi (tržište prodajnog punkta). Na osnovu toga se procjenjuje da li je osnovano pokretati djelatnost i razvijati preduzetnički biznis u navedenoj oblasti poslovanja.
3) Misija preduzetnika i njegove firme podrazumijeva jasnu viziju i ciljeve na osnovu kojih se gradi poslovna politika i strategije djelovanja. Treba imati na umu društvenu korisnost koja proističe iz implementacije opredijeljenog biznisa.
4) Planom biznisa treba da precizirate vrstu (tip) biznisa koji je predmet vašeg poslovnog opredjeljenja. Takođe je potrebno da precizirate osnovnu i dopunske djelatnosti
firme.
5) Opis firme treba precizno da sadrži:

• puni naziv firme,
• sjedište i adresu, sa brojem faksa i telefona, e-mail i adresu web sajta,
• ime/imena vlasnika i/ili operativnih menadžera
• organizaciono-pravni (svojinski) model organizovanja,
• osobe za kontakt,
• djelatnost/i firme, proizvod/i odnosno usluge firme, i druga opšta određenja.

6) Lokacija(e) vaših poslovnih punktova, sa preciznom adresom/adresama, treba da pokaže djelokrug poslovnog obuhvata vaše firme na opredijeljenom tržištu. Prilikom izbora lokacije morate imati u vidu nekoliko činioca: osnovnu i sporednu djelatnost sa kojima ćete se baviti, blizinu nabavnog i prodajnog tržišta, saobraćajnu i drugu infrastrukturu (voda, struja, kanalizacija, i drugo što je potrebno za nesmetano obavljanje biznisa).

7) Ocjena sebe treba da obuhvati vaše:

• obrazovanje,
• iskustvo i vještinu za obavljanje opredijeljenog biznisa,
• zdravstveno stanje i psihološki profil,
• lične i porodične poslovne i druge veze od značaja za dati biznis,
• porodičnu situaciju tj. moguću pomoć ili smetnje rodbine u otpočinjanju i vođenju planiranog posla, i
• druge relevantne odrednice koje vas lično karakterišu i preporučuju za odabrani biznis.

 
B. MENADŽMENT PLAN

Menadžment plan je projektovani model organizovanja i vođenja posla. Menadžment plan obuhvata:

• plan proizvoda i usluga,
• plan pripremnih aktivnosti,
• plan proizvodnje, prometa i drugih redovnih aktivnosti u firmi,
• plan radne snage,
• specifikaciju zemljišta, objekata i poslovnog prostora,
• specifikaciju opreme, uređaja i prateće infrastrukture,
• SWOT analizu,
• kritične tačke poslovnog poduhvata,
• prikaz menadžmenta,
• strategiju razvoja,
• plan zaštite biznisa,
• kontrolu i ostale važne menadžment funkcije.

(1) Plan proizvoda i usluga -U planu proizvoda i/ili usluga treba detaljnije navesti proces proizvodnje, odnosno proces pružanja usluga sa detaljnim sadržinskim, tehnološkim i funkcionalnim opisom proizvoda i usluga.

(2) Plan pripremnih aktivnosti – U planu pripremnih aktivnosti treba precizno navesti sve statusne obaveze (registracija firme), operativne zadatke, poslove i aktivnosti, koje treba obaviti u fazi osnivanja firme i stvaranja uslova: lokacijskih, imovinsko-pravnih, građevinskih, administrativnih, finansijskih, organizacionih i drugih za početak rada.

(3) Tehnološki plan – plan proizvodnje, prometa i drugih redovnih aktivnosti firme – Zavisno od vrste biznisa u ovom planu treba prezentirati opis tehnološkog procesa i opis primijenjene tehnologije.

(4) Plan radne snage – kadrovanja – Uspjeh vašeg biznisa zavisiće ne samo od vašeg rada i angažovanja, već i od ljudi odnosno radnika, namještenika i saradnika koji će sa vama obavljati opredijeljeni posao. Potrebno je da već na početku imate jasnu predstavu o broju zaposlenih i njihovoj kvalifikacionoj strukturi, platama, broju izvršilaca, opisu poslova (funkcije i zadaci), radnim normama i ostalim specifičnim određenjima.

(5) Plan objekata i poslovnog prostora – U ovom dijelu plana treba da navedete zemljište, objekte i poslovni prostor u kojima će se obavljati opredijeljeni biznis. Zemljište, objekti i/ili poslovni prostor treba da budu navedeni po mjestu lociranja, a takođe i po bitnim tehnološkim određenjima – po namjeni, veličini, infrastrukturnoj opremljenosti, vezama sa drugim poslovnim punktovima i svakako po relevantnim funkcionalnim, lokacijskim i drugim određenjima, koja su od uticaja na uspješnost opredijeljenog posla. U cilju vizuelizacije prometnih i saobraćajnih tokova, koji će se preko opredijeljenih poslovnih prostora obavljati, poželjno je da uz menadžment plan prezentirate i skicu rasploživog odnosno planiranog zemljišta, objekata i/ili prostora planiranog za biznis, sa naznakom pojedinačnih funkcija i poslova koji će se preko njih obavljati.

(6) Plan opreme, uređaja i prateće infrastrukture – Ukoliko vaš biznis uključuje raspolaganje sa odgovarajućom opremom, uređajima i pratećom infrastrukturom, potrebno je da sve to navedete. Takođe da tekstualno, grafički (crtežom) ili na drugi način, opišete specifičnosti i način funkcionisanja vaše opreme, uređaja i infrastrukture.