Etikata vo menadzmentot

Voved

Biznis etikata e forma na primeneta etika koja gi ispituva etičkite principi i moralnite i etički problemi koi se javuvaat vo biznis okolinata. Taa se odnesuva na site aspekti od biznis svetot i e relevantna kako za poedinecot, taka i za biznis organizaciite kako celina. Primeneta etika e del od etikata koj se zanimava so etički prašanja od mnogu polinja (medicina, tehnika, pravo, biznis i sl.).
Kaj pazarite vo 21-ot vek, se javi potreba za etički biznis procesi i akcii. Paralelno, se pritiskaat industriite da ja podobrat biznis etikata preku novi zakoni i regulativi (na primer povisokite patarini za vozila so pogolema emisija na štetni gasovi vo Velika Britanija). Biznisite često možat da dobijat kratkoročna pridobivka ili konkurentska prednost preku odnesuvanje na neetički način, meѓutoa takvo odnesuvanje može da gi potkopa temelite na ekonomijata.
Biznis etikata može da bide normativna ili deskriptivna disciplina. Kako korporativna praksa i specijalizacija vo karierata taa e poveќe normativna. Vo akademskite institucii se koristi deskriptivniot pristap. Kvalitetot i kvantitetot na biznis etikata go reflektira stepenot na koj biznisot saka da se najde vo odnos na neekonomskite socijalni vrednosti. Istoriski, interestot za biznis etikata dramatično se zgolemi za vreme na 1980-te i 1990-te, vo golemite korporacii i vo akademskite institucii. Na primer, denes poveќeto vebsajtovi na golemite korporacii go naglasuvaat promoviranjeto na neekonomski socijalni vrednosti pod razni naslovi (etički kodeks, kod na etika, socijalna odgovornost i sl.). Vo nekoi slučai, korporaciite gi redefiniraa svoite suštestveni vrednosti so cel da se promoviraat odredeni etički principi.

2. Disciplini na etikata vo menadžmentot
2.1. Biznis etika
Ovoj del od etikata se poklopuva vo odreden del so filozofijata na biznisot, čija cel e da se otkrijat fundamentalnite celi na edna kompanija. Ako glavnata cel na edna kompanija e da se maksimizira prinosot na akcionerite, togaš treba da se smeta za neetičko odnesuvanje ako kompanijata se griži za interesite i pravata na drugi.
Glavni temi za koi se diskutira se:
– korporativnata socijalna odgovornost – etičkite vrski koi postojat meѓu kompaniite i opštestvoto
– problemite koi se odnesuvaat na moralnite prava i dolžnosti meѓu edna kompanija i nejzinite akcioneri
– etički problemi koi se javuvaat pri odnosite meѓu različni kompanii: na pr. neprijatelsko prevzemanje, industriska špionaža.
– liderstvo i etičkite problemi povrzani so nego
– političkite pridonesi na korporaciite
– zakonski reformi, kako etičkata debata za voveduvanje na „korporaciski genocid“ vo listata na kriminalni dejstvija
– zloupotreba na etičkata politika na korporacijata kako marketing instrument