Istorija pravnih institucija

1.Objasni značenje reči intitucija“, objasni mesto institucija u pravnom sistemu, a u vezi sa pitanjem podele prava.

-Institucija lat= ustanova , nešto što je trajno ustanovljeno,
-Institucija srpski= ustanova, zavod, udruženje
Insitucije su veštačke a ne prirodne tvorevine, jer su ih ljudi izumeli i ustanovili.
Pojam institucija ima različitih shvatanja, pa može biti:
1. Institucija kao organizacija, čija je delatnost od opšteg iteresa,
2. Kao pravno uređen obli odnosa među subjektima
3. Kao sinonim za formalnu organizaciju
4. kao specig+fičan način odvijanja i povezivanja društvenih inteakcija koji je ustaljen
Postoje kulturne, ekonomske i političke institucije
U pravnoj nauci se pojavljuju pravne, političke i ustavne institucije
Pravna institucija- skup pravnih normi koje se odnose na istovetni društveni odnos ili grupu odnosa (brak, svojina, ugovor, državljanstvo, naknada štete)
Pravna institucija je sto što i pravni institut.
Političke institucije- vezane su za državu i tu spadaju oblici i elementi državne organizacije ( organizovana državna vlast u državi , a oblici su parlament, vladar, senat kojima se u državi ostavruju zakonodavna, izvršna i sudska funkcija)
Ustavne institucije su one čiji je predmet uređivanje ustavnih akata , odnoesno one koje uređuju ustavnu materiju u formalnom ili materijalnom smislu
Podela pravnih institucija:
– Prema kriterijumu unutrašnje strukture : proste i složene – – Po osnovu lica na koje se odnse: individualne i kolektivne ( monarh , crkva, parlament) – Prema kriterijumu pravnog akata koji ih ustanovljava : ustavne i zakonske ( snaga i položaj u pravnom poretku , carski edikt ipovelja) – Prema obimu : šire i uže, niže i više ( razvod braka je uža u odnosu na brak, kupoprodaja uža i niža u odnosu na ugovor)
Institucija obuhvata organe i organizacije.
Komponente institucija mogu biti mehaničke i tehničke a koristi se za delovanje nekih pravnih stvari koje se primenjuju na pojedinačne ili međusobne odnose.
Pravne ustanove sadrže pravila, kojima se stiče određen pravni status – pravni status je skup prava i obaveza istog tipa, koje pripadaju jednom subjektu, prava u jedom datom trenutku ( državljanstvo)
S obzirom na način zasnivanja određenog statusa razlikuje se obeležje, a to su unutršnja obeležju pravnih ustanova.

*PODELA PRAVA I PRAVNIH SISTEMA*
Struktura prava: pravo je skup pravila o ponašanju ljudi koje važi u jednom društvu, a kojima dražava osigurava primenu.
Pravo se sastoji od pravih instituta ili ustanova koje su definisani kao skup svih pravnih pravila, koja se primenjuju na jedan isti društveni odnos.
Pravna načela su apstraktnije norme u pravnom sistemu, koje dopunjavaju smisao svih drugih pravnih normi i usmertavaju njihovu primenu. ( hijararhiski sistem normi) Pravna načela suštinski utiču na obliovanje osnovnih obeležja pravnih sistema.
Prema materiji koje uređuju grupišu se srodne pravne institucije.
Pravna grana je skup više ustanova koje regulišu istu oblast društvenih odnosa po istim načelima, grana prava je jedan od podsistema u pravu, koji se sastoji od pravnih normi koje istim metodom regulišu sve odnose iste vrste.