Krivično pravo

POJAM KRIVICNOG PRAVA

Osnovni cilj i svrha postojanja krivicnog prava kao grane pozitivnog prava jeste oba-vljanje zastitne funkcije.Ta se zastita ostvaruje propisivanjem odredjenih ponasanja kao krivicnih djela i propisivanjem krivicnih sankcija za ta djela,kao i uslova za njihovu pri-mjenu prema uciniocima krivicnih djela. Krivicno pravo je zakonsko pravo tj.pravo koje je zasnovano na zakonu.Za razliku od ostalih grana prava u kojima i drugi pravni akti sadrze pravne norme,jedini akt kojim se moze propisati krivicnopravna norma jeste zakon.
Krivicno pravo proglasava odredjena ljudska ponasanja krivicnim djelima istovremeno predvidjajuci za njih kaznu,odnosno neku drugu krivicnu sankciju.Njegov cilj jeste da djeluje na ponasanje covjeka.Krivicno pravo moze da funkcionise samo ako primjena kri-vicnih sankcija u jednom drustvu predstavlja izuzetak,ako se one primjenjuju samo u odnosu na jedan manji broj clanova tog drustva. Krivicno pravo shvaceno kao sistem zakonskih normi i kao dio pozitivnog prava,pola-zeci od tradicionalne podjele na krivicno pravo u objektivnom i subjektivnom smislu,pre-dstavljalo bi krivicno pravo u objektivnom smislu. Krivicno pravo u subjektivnom smislu jeste pravo na kaznjavanje (ius puniendi).Ono pripada samo drzavi.Ostvarivanje tog prava zasniva se na drzavnoj prinudi,te je stoga i krivicno pravo kao grana prava i kao dio javnog prava izrazito drzavno pravo. U pogledu naziva ove grane prava u vecini zemalja koristi se naziv kazneno pravo.Na-ziv krivicno pravo koji se kod nas koristi od kraja XIX-vijeka,prihvatljiviji je ne samo za-to sto danas kazna nije jedina krivicna sankcija,vec i zato sto se on vezuje za centralni po-jam na kome se zasniva krivicno pravo,za krivicu. Krivicno pravo i krivicne sankcije nisu jedino sredstvo kojma se mogu suzbijati dru-stveno opasna ponasanja.Da bi se zastitilo od takvih ponasanja,savremeno drustvo ima na raspolaganju vise mogucnosti i sredstava.Ta sredstva po svojoj prirodi mogu biti vrlo ra-zlicita.Uobicajena je njihova podjela na represivna i preventivna.Prva za cilj imaju pri-mjenu sankcije u odnosu na vec ucinjeno krivicno djelo,okrenuta su proslosti,dok se dru-gima nastoji sprijeciti drustveno opasno ponasanje prije nego sto je ucinjeno tj.okrenuta su ka buducnosti.U represivna sredstva se prije svega ubraja krivicno pravo,a u preventi-vna razne mjere i aktivnosti u oblasti socijalne politike shvacene u najsirem smislu.

 
POJAM KRIVICNOG ZAKONA I KRIVICNOG  ZAKONODAVSTVA
Krivicni zakon je zakonska norma kojom se regulise neko pitanje iz oblasti krivicnog prava,bilo njegovog opsteg,bilo posebnog dijela. Krivicno zakonodavstvo se moze odrediti kao skup,ili sistem krivicnih zakona koji va-ze u jednoj zemlji,pod cime se podrazumijevaju svi zakoni koji regulisu krivicnopravnu materiju. Krivicno zakonodavstvo u Srbiji cine KZ,kao i Zakon o maloljetnim uciniocima krivi-cnih djela i krivcnopravnoj zastiti maloljetnih lica,a u Crnoj Gori Krivicni zakonik Repu-blike Crne Gore,kao i sporedno krivicno zakonodavstvo tj.krivicnopravne odredbe koje sadrze pojedini zakoni obe republike,odnosno drzave clanice. Osim razlikovanja na materijalno i procesno krivicno zakonodavstvo,u okviru materi-jalnog krivicnog zakonodavstva pravi se distinkcija izmedju osnovnog i posebnog (spore-dnog) krivicnog zakonodavstva.