Razvoj tehnologije i zivotni ciklus preduzeca

UVOD

Tehnologija obuhbata veštinu, znanje i sposobnost da se prave, koriste i izradjuju korisne stvari podrazumeva prirodu i karakteristike onog sto se proizvodi – dizajn proizvoda kao i načine na koje se sve moze proizvoditi. Imaju se u vidu materijalne i nematerijalne potrebe.
Tehnologija se javlja kao rezultat delovanja čoveka na prirodu i drustvo i pri tome nalaženja najpogodnijih oblika instrumenata metoda i sredstava za prilagođavanje prirode i društva svojim potrebama. Tehnologija obuhvata metode, sredstva za rad, proizvodne postupke, primenu od strane korisnika ona predstavlja i društveni odnos, podrazumeva kreativni talenat i smisao za organizovanje i upravljanje znanjem u pravcu njegove praktične primene.
Prema tome, tehnologija nije neka natprirodna i nekontrolisana sila iznad čoveka, već čovek svojim aktivnim odnosom prema prirodi i društvu razvija tehnologiju podređenu njegovim potrebama. U ovom međusobnom odnosu čovek je primaran, jer on je taj koji inicira naučno-istraživački rad, sprovodi ga, stvara nove tehnologije, koje primenjuje i koristi rezultate te primene.
Teorija životnih ciklusa je jedan od načina da shvatimo pojam promene i naučimo kako ona utiče na organizacije. U svojoj osnovi, teorija životnih ciklusa tvrdi da se entiteti (organizacije, ljudi, itd.) razvijaju po predvidivom obrascu, odnosno po određenim fazama. Razni autori su dali svoj doprinos teoriji životnih ciklusa preduzeća. – Čandler, Miler, Friese, Adizes, itd. Svaki model životnih ciklusa se razlikuje po broju faza razvoja, nazivima faza, na osnovu organizacionih karakteristika koje su analizirane, ali su i slični po određenim elementima.
Jedan od ranih modela životnog ciklusa organizacije razvio je Alfred Čandler 1962. godine u kojem je promene organizacione strukture podelio u dva osnovna dela, prvi, kreiranje organizacione strukture nakon prvog velikog rasta organizacije ili ponovnog rađanja organizacije, a potom reorganizacije kako bi se zadovoljili potrebe koje se javljaju iz strategija daljeg rasta (Čandler, 2003). Greiner je definisao pet različitih faza životnog ciklusa i to kreativnost, usmerenost, delegiranje, koordinacija i saradnja i ustvrdio da je svaka trenutna faza posledica prethodne faze i uslovljena narednom fazom (Greiner, 1972).
Iako su na početku razvoja ove oblasti u fokusu posmatranja bile „stare“ već postojeće organizacije, neki od ved pomenutih autora otišli su i korak dalje i počeli da se bave i novim organizacijama. U već pomenutim radovima različitih autora izneta su mišljenja da se promene koje se dešavaju u organizaciji, dešavaju po jednoj uobičajenoj putanji koja može biti okarakterisana kao faza razvoja. Ove faze su sekvencionalne po prirodi, javljaju se kao hijerarhijska progresija koju nije lako promeniti i uključuju širok opseg organizacionih aktivnosti i struktura.