Slatkovodna riba

1. UVOD

U ljudskoj ishrani riba ima značajno mesto. Riba i proizvodi od ribljeg mesa spadaju u istu grupu namirnica u kojoj su jaja i razne vrste mesa životinja za klanje, kao i njihovi proizvodi, jer imaju dosta sličnosti u pogledu energetske, hranljive i biološke vrednosti.
[to se tiče naše zemlje, potrošnjom ribe ne možemo biti zadovoljni jer je relativno mala. Prema nekim podacima, prosečna potrošnja ribe po stanovniku, u periodu do uvođenja sankcija prema našoj zemlji, iznosila je oko 3.5 kg godišnje, što je veoma malo. Mnogo važnije od podatka o prosečnoj potrošnji ribe je da ta potrošnja nije ravnomerna, odnosno jednaka u svim krajevima naše zemlje, što je i razumljivo. Stanovništvo koje živi pored mora, daleko više jede ribu od onog koje živi u kontinentalnom delu. Međutim, te razlike su toliko velike da se za dobar deo Jugoslavije može reći da ribu gotovo uopšte ne jede ili je jede vrlo retko.

2. OSNOVI TEHNOLOGIJE UZGOJA U RIBNJACIMA

Ribnjaci su veštački izgrađena ili prilagođena jezera, koja se po želji mogu prazniti ili puniti vodom. U sistemu kopnenih voda zauzimaju posebno mesto, jer su pod većim antropogenim uticajem nego bilo koji drugi tip kopnenih voda.
Za klasifikaciju ribnjaka mogu poslužiti razni faktori, no ribnjaci se obično dele na hladnovodne (uglavnom uzgoj salmonida) i toplovodne ili šaranske ribnjake, u kojima se uzgaja šaran kao glavna riba. Tip ribnjaka određuju klimatski uslovi i kvalitet vode. Oni određuju i specifičnost tehnološkog procesa i kompleks ribarsko-tehničkih i intenzifikacijskih mera, koji osiguravaju postizanje maksimalno mogućih prinosa ribe. Pri tome je posebno važna mobilizacija svih mogućnosti za povećanje i iskorišćavanje prirodne prehrambene baze ribnjaka. Neophodno je osigurati optimalnu sreEuu za život riba povoljnim hidrohemijskim stanjem, regulisanjem i racionalnim iskorišćavanjem biološkog kružnog toka materije u vodi.
Kvalitet voda u ribnjacima ispituje se u tri pravca, tj. fizičko, hemijsko i biološko stanje kvaliteta.
Fizička svojstva vode imaju direktan uticaj na tempo i intenzitet rasta ribe u ribnjaku, odnosno direktno utiču na proizvodnju ribnjaka. Osnovna merenja odnose se na temperaturu vode, dubinu i prozirnost.
Dubina vode u šaranskim ribnjacima kreće se obično od 1 do 2 m. Zbog male dubine u hemijskim i biološkim procesima značajnu ulogu ima temperatura vode. Optimalna temperatura vode kreće se od 20 do 27oC. Veliko povišenje ili sniženje temperature vode štetno deluje na razvoj prirodne riblje hrane i njeno iskorišćavanje, što za posledicu ima poremećaj rasta riba. Visoka temperatura vode naročito u prisustvu veće količine organske materije i amonijaka uslovljava pojavu različitih bolesti riba.
U hemijskom sastavu vode bitna je količina rastvorenog kiseonika i (pH)  reakcija vode, njihova količina u vodi se stalno meri, dok se merenje količine ostalih hemijskih elemenata vrši u ciklusima, povremeno. Smatra se da je za život riba i ostalih organizma koji žive u vodi ribnjaka neophodno 10 važnih i 7 manje važnih hemijski elemenata. Za osnovne elemente smatraju se: kiseonik, vodonik, ugljenik, azot, sumpor, fosfor, kalijum, kalcijum, magnezijum i gvožđe, a manje važni su natrijum, hlor, fluor, silicijum, mangan, jod i arsen. Nedostatak nekih od navedenih elemenata u vodi može dovesti do negativnih posledica bilo na ribi, bilo na drugim organizmima, pa se tako može poremetiti životna ravnoteža unutar samog ribnjaka.
Kiseonik bez kojeg nije moguć život vodenih životinja nalazi se u vodi u rastvorenom obliku i o njegovim količinama i mogućnostima nadoknade ribarski stručnjaci uvek moraju voditi računa. Deo kiseonika obezbeđuje se iz atmosfere preko vodenog ogledala ribnjaka, a deo se stvara, odnosno oslobađa asimilacijom vodenih biljaka.