Svedok u prekršajnom postupku

 
UVOD
Kao svedoci pozivaju se lica za koja je verovatno da će moći da daju obaveštenja o prekršaju i učiniocu i o drugim važnim okolnostima. Oštećeni se može saslušati kao svedok. Svedoku se dostavlja pismeni poziv, u kome se navode lično ime i zanimanje pozvanog, vreme i mesto dolaska, prekršajni predmet po kome se poziva, naznačenje da se poziva kao svedok i upozorenje o posledicama neopravdanog izostanka. Svedoci koji se zbog starosti, bolesti ili teških telesnih mana ne mogu odazvati pozivu mogu se saslušati u svom stanu. Svedoci se saslušavaju pojedinačno i bez prisustva ostalih svedoka. Svedok je dužan da odgovore daje usmeno. Svedok će se prethodno opomenuti da je dužan da govori istinu i da ne sme ništa prećutati, a zatim će se upozoriti da davanje lažnog iskaza predstavlja krivično delo. Svedok nije dužan da odgovara na pojedina pitanja ako je verovatno da bi time izložio sebe ili svog bliskog srodnika teškoj sramoti, znatnoj materijalnoj šteti ili krivičnom gonjenju. Ako svedok koji je uredno pozvan ne dođe, a izostanak ne opravda, može se narediti da se prinudno dovede, a može se kazniti novčano. Ne može se saslušati kao svedok lice koje bi svojim iskazom povredilo dužnost čuvanja službene ili vojne tajne, dok ga nadležni organ ne oslobodi te dužnosti, branilac okrivljenog o onome što mu je okrivljeni kao svom braniocu poverio, osim ako to sam okrivljeni zahteva.

1. POJAM I DUŽNOST SVEDKA U PREKRŠAJNOM POSTUPKU
Svedok je fizičko lice za koje je verovatno da će moći da da objašnjenja o prekršaju i učiniocu, kao i o drugim važnim okolnostima (član 181. stav 1. Zakona o prekršajima), a u tom svojstvu se može saslušati i oštećeni.
Svedok je dužan da svedoči, da se odazove pozivu nadležnog organa za svedočenje, da govori istinu i ima pravo da ne odgovara na pitanja koja bi ga izlozila nekoj vrsti kaznenog postupka. Takođe kao i u krivičnom postupku u određenim slučajevima postoji uslov zabrane svedočenja ( lica koja imaju obavezu dužnosti čuvanja tajne i branilac o poverenim stvarima od okrivljenog), kao i oslobađanje od dužnosti svedočenja ( bliski srodnici sa okrivljenim, usvojilac ili verski ispovednik). Tada svedok ima pravo, ali nije dužan, da svedoči, na šta je sud dužan da ga upozori.
Maloletno lice koje je navršilo šesnaest godina, poziva se kao svedok preko zakonskog zastupnika, odnosno staratelja, osim ako to nije moguće zbog potrebe da se hitno postupa ili zbog drugih okolnosti.
Svedoci koji se zbog starosti, bolesti ili teških telesnih mana ne mogu odazvati pozivu, mogu se saslušati u svom stanu.
Branilac okrivljenog se ne može pojaviti u svojstvu svedoka. Po zakonu, svedok je dužan da govori istinu, a okrivljeni ima pravo da izabere način svoje odbrane, pri čemu branilac mora da prati odbranu okrivljenog. U slučaju da se pojavljuje kao svedok, branilac mora da govori istinu,
Koja može Biti suprotna odbrani okrivljenog. (Vrhovni vojni sud, K 798/99 od 16. Avgusta 2000. godine). Dužnosti svedočenja su oslobođeni bračni drug okrivljenog, srodnici okrivljenog po krvi u prvoj liniji, srodnici u pobočnoj liniji do trećeg stepena zaključno, kao i srodnici po tazbini do drugog stepena zaključno, usvojenik i usvojitelj, kao i verski ispovednik o onome što mu je okrivljeni ispovedio (član 185. stav 1. ZOP-a).