Carine

UVOD

Riječ carina sreće se u zapisima iz trinaestog vijeka i označava dažbinu,tj.oblik poreza koji pripada državi. Prva carina osnovana je 1833 godine. U našem jeziku carina je dobila ime zbog cinjenice da je njeno naplaćivanje bilo u korist cara – careve dažbine. Postoje mišljenja da su riječ carina i carinik bile u upotrbi još u vrijeme prije naše ere, dok podaci govore da su u Starom Rimu postojale carinarnice na graničnim prelazima iz jednih u druge provincije.
Carina je određena svota novca koju država u domaćoj valuti naplaćuje od vlasnika određene robe, prilikom prelaska te robe preko državne granice. Carina je određeni iznos koji naplaćuje država, pa je stoga izvor prihoda države. Carina je značajan spoljnotrgovinski instrument. Carina je vrsta dažbine koja se plaća u gotovom novcu za robu koja se uvozi, odnosno izvozi, sto zavisi od mjera komercijalne politike koje propisuje država. Ona predstavlja vrstu fiskalnih prihoda koje država naplaćuje prilikom prelaska robe preko državne odnosno carinske granice. A granica je područje ograničeno carinskom crtom koja se poklapa sa državnom granicom. Carina spada u posredne poreze i predstavlja jedan od najznačajnijih instrumenata spoljno-trgovinske razmjene. Carina danas služi više ekonomsko-političkim nego čisto fiskalnim ciljevima i zato se izučava u sklopu političke ekonomije, spoljno trgovinske i devizne politike. To podrazumjeva da je carina danas u funkciji privrede i da je posredno i sama sastavni dio procesa proizvodnje odnosno da utiče na troškove proizvodnje.
Kao instrument spljnotrgovinske politike carine mogu da djeluju na formiranje i mjenjanje odnosa troškova i cijena na domaćem tržištu, a preko cijena i na uvoz i izvoz, na ravnotežu trgovinskog i platnog bilansa, na ubrzanje ili usporavanje razvoja određene grane ili privrede, zaposlenost, tražnju i potrošnju. Raspodjelu sredstava od naplaćene carine, režima uvoza i izvoza i međucarinske povlastice reguliše carinska unija. Uniju mogu da čine dve ili više država. Carina predstavlja obavezu uvoznika, eventualno izvoznika, da u momentu kada roba prelazi nacionalnu granicu plati propisanu sumu novca u korist države. Carina na taj način predstavlja vrstu posrednog poreza koji se otplaćuje kad roba prelazi carinsku liniju odnosno teritoriju jedne zemlje.
Carinska osnovica predstavlja vrijednost uvezene robe na koju se primenjuju carinska stopa da bi se dobio iznos carine.