Ekologija – ekonomija, svijest i kultura

Uvod
Neizvjesnost i nesigurnost današnjeg bitisanja modernog evropskog čovjeka nije moguće otkloniti ili bar ublažiti uprošćenim i jednoznačnim odgovorom. Sadašnji istorijski trenutak uslovljava da, ukoliko želimo da razmišljamo o budućnosti, moramo razmišljati i o potrebi formiranja nedjeljivog trougla ekologije, ekonomije i kritičke misli etički i umno osvešćenog čovječanstva. Ovaj treći momenat, u jedinstvenom i neraskidivom „triju“ pripada obrazovanju koje se sada nalazi pred najvećim izazovom trenutka i bitisanja – preispitivanju dogmatskog sljepila tehnokratske ideologije, bezpovjesne budućnosti ili etičkog pristupa čovjeka i humanizacije prirode u konceptu humane ekologije. Sve tri oblasti: ekologija, ekonomija i obrazovanje diferencirale su se u svojim specifičnostima i činilo se da su međusobno teško spojive. Danas je postalo jasno da se samo u zajedničkom djelovanju, samo u „povezanosti“ može oformiti „cjelina“: delujući pojedinačno i ,,za sebe“, one ne mogu pratiti tendenciju „održivog razvoja“, ispuniti očekivanja i preporuke eksplicirane u Agendi 21, a sve u cilju izgradnje budućnosti vrijedne čovjekovog življenja. Osnovni nerješeni problemi 20. vijeka obilježavaju i početak 21. vijeka. Možemo navesti samo neke među njima: agresivna ekspanzionistička ekonomska politika, vojni i ne vojni oblici rata u funkciji ostvarivanja te politike, porast upotrebe naučno-tehničke moći, egocentrično- utilitaristički odnos čoveka prema prirodi, porast svjetskog stanovništva sa stalno rastućim jazom između bogatih i siromašnih. Čovjek je, šireći horizonte svoje neodgovorne slobode, pre svega recepcijom ekspanzionističke ekonomske politike, tehničko-naučnog racionaliteta, kolonizovao prirodu i ljudsko društvo. Nedopustivo je sistemski rasipao i uništavao prirodna i društvena dobra po mjeri svojih antropocentričnih vrednosti i potreba, a ovakav napredak ugrozio je opstanak prirode i ljudskog društva. Radi se o fenomenu rasipanja, potkrepljenom potrošačkim mentalitetom čovjeka prema prirodnoj i društvenoj okolini o rasipanju prirodnih i društvenih mogućnosti, o potrošačkom ponašanju i uopšte o destrukciji čovjeka. Koristoljublje i orijentacija na ekstremna materijalna i putena zadovoljstva potisnuli su duhovnost i važnost mjere Ijudske vrijednosti. Antropocentrizam je postao kulturno-duhovni izvor ekološke krize, čijom poiavom i širenjem napredak sve više postaje mit..
Pitanje koje se danas nameće je: da li je ekologija kao nauka, potreba i obaveza u dovoljnoj mjeri zastupljena u obrazovanju, kulturi i društvu i kakav odnos prema prirodi i okruženju ima današnji moderni čovjek???

Rezultati rada
Ekologija

Termin ekologija je prvi put upotrijebljen 1866 godine od strane njemačkog biologa Ernsta Heinricha Haeckela i ima korijen u grčkoj riječi „oikos“( kuća), što je potpuno isti korijen kao i kod riječi ekonogija što bi impliciralo proučavanje ekonomije u prirodi. Kako ekološki problemi postaju sve više javno popraćeni, ekologija je postala poprilično uopštena riječ usprkos njenom izvornom naučnom karakteru. Objekt ekologije je proučavanje povezanosti između biljaka i životinja, sa njihovom fizičkom i biološkom okolinom, a ekologija se kao posebna nauka razvila kao grana biologije. Cilj ekologije nije samo proučavanje raznih živih organizama, već i okoline u kojoj ti živi organizmi žive, odnosno sve faktore koji mogu uticati ili koji utiču na život živih organizama u njihovoj prirodnoj okolini iz čega se jasno vidi da je riječ o kompleksnoj i veoma obuhvatnoj disciplini. Homocentrični sistem po kojoj sva prirodna dobra služe samo iskorištavanju od strane ljudi još je uvelike prisutan u svjetskoj filozofiji, iako se mora priznati kako se sve više naglašava i ekocentrični sustav sa polazištem u ekosistemu, odnosno ukupnosti živih i neživih organizama na zemlji. Uostalom to je i glavni razlog zašto je danas broj ugroženih životinja izuzetno velik, zašto se uništavaju šume diljem svijeta i zašto možemo vidjeti onečišćenje u gotovo svakom dijelu svijeta. Najveća zagađenja na svijetu nastaju zbog fosilnih goriva. Moderno društvo je jednostavno nezamislivo bez benzina, nafte i ugljena koji dominiraju industrijskim svijetom. Umjesto da se vlade bogatih država što više okrenu iskorištavanju alternativnih i obnovljivih izvora energije kao što su energija vjetra, energija sunca, energija vode i geotermalna energija one su uglavnom više okrenute smanjenju zagađenja nastalog upotrebom fosilnih goriva kao što je primjerice uvođenje bezolovnog benzina.