Konjarstvo

Konj
Konje ubrajamo u razred sisara (mamalia), podrazred životinja sa placentom (placentalia), red kopitara (ungulata), podred neparnoprstaša (perissodactyla), porodicu konja (equide), rod (genus) equus i vrstu (species) equus caballus.
Konje delimo na nekoliko vrsta (species), i to:
• Equus caballus – pravi konj
• Equus asinus – magarac
• Equus hippotigris – zebra
• Equus hemionus – polumagarac
U zootehni&kom smislu pojam rase ima veliki zna&aj, jer je to osnovna sistematska jedinica, kao što je vrsta u zoologiji. Pod rasom se podrazumevaju sve životinje iste vrste koje imaju zajedni&kekarakteristi&ne rasne odlike kao rezultat zajedni&kog porekla i prilago(enosti na iste životne uslove. Svoje zajedni&ke karakteristike, bilo morfološke ili fiziološke, životinje iste rase sigurno prenose na potomstvo. Pri tome, sve životinje jedne rase mogu se pariti sa životinjama ostalih rasa iste vrste i dati neograni&eno plodno potomstvo.
O poreklu doma,eg magarca postoje dve teorije. Po jednoj vodi poreklo od Nubijskog divljeg magarca (Equus asinus africanus) ili je na osnovu druge teorije praotac bio Equus africanus somalicus. Grupu pravih magaraca sa&injava i osam podgrupa Azijskog divljeg magarca, koji nisu domestikovani. Mnoge autohtone rase konja u Evropi, nestale su zahvaljuju,i intenziviranju poljoprivredne proizvodnje. Danas, od ukupno 123 rase konja u Evropi, samo 49 nije u opasnosti da nestane — nije ugroženo (Simon i Buchenaue r,1993). U Srbiji i Crnoj Gori, od autohtonih rasa konja danas se gaje:

doma,i-brdski konj (bosansko-brdski konj), nonius i lipicaner. U mnogim regionima je prestanak potrebe za doma,im-brdskim konjem kao transportnom životinjom za jahanje i prenošenje tereta, kao i vu&nom ulogom nonius-a, doveo do opadanja interesa za njihovim gajenjem. Mehanizacija je zamenila konja u poljoprivredi i u vojsci gde se njihova uloga najduže cenila, tako da nekada cenjene rase danas ubrzano nestaju. Me(utim, prostora za uzgoj doma,eg-brskog konja i nonius-a još uvek ima. Za to postoji i ekonomska i ekološka, pa i društvena opravdanost. Najviše interesa za o&uvanjem konja imaju brdsko-planinski regioni, gde se nove mogu,nosti otvaraju sa razvojem eko i ruralnog turizma. Opstanak doma,eg-brdskog konja najizvesniji je u planinskim podru&jima jugoisto&ne Srbije, Raške oblasti i zapadne Srbije, gde je tradicionalni na&in života još uvek o&uvan, a ekstenzivna ruralna ekonomija zbog oštrih uslova životne sredine, još uvek oslonjena na kombinovano farmerstvo sa predznakom ekološke orijentacije. U ovim oblastima konj je zahvaljuju,i lošoj infrastrukturi, zadržao sve svoje istorijske uloge do danas. Zainteresovanost šire zajednice, što se ti&e doma,eg-brdskog konja i nonius-a, doveo je obe ove rase u rizi&no opadaju,i status. Tako(e, zbog teške situacije u ekonomiji zemlje, smanjuje se i broj grla danas atraktivnijih rasa, koje više odgovaraju sportskoj upotrebi (engleski punokrvnjak, laki engleski jaha,i polukrvnjaci, preponaši, kasa&i), kao i oni koji predstavljaju statusni simbol, npr: rase za ekipažnu vožnju i umetni&ko jahanje (lipicaner). O generalnom smanjenju broja konja u našoj zemlji najbolje govore statisti&ki podaci. Takodje, u odnosu na 1960. godinu, kada je u &itavoj SFRJ bilo 1.220.000 konja, mula i mazgi, ve, 1988. taj broj je opao na 485.000. Ve, 1991.godine na &itavoj teritoriji bivše SFRJ ostalo je samo oko 326.000 konja. Podaci iz 1996. govore da u SRJ ima samo 93.000 konja, a najnoviji iz 2002, u kojima doduše nedostaju podaci sa Kosova i Metohije, svega 19.622.