Transportni tokovi materijala

U ovom maturskom radu obradit ćemo temu s naslovom transportni tokovi materijala. Tok materijala je lanac svih zbivanja pri dobijanju, obradi i preradi, kao i pri raspodjeli materijala unutar određenog područja. Tok materijala obuhvata sva zbivanja s materijalom kroz proizvodni sistem u ciklusu proizvodnje, kao i npr.: obradu, rukovanje materijalom, transport, kontrolu, čekanje i skladištenje. U prvom djelu navest ćemo općenito o transportnim tokovima materijala, o količini i transportu materijala, o principima projektovanja sistema za transport i o efiskansoti . Zatim u drugom djelu navest ćemo osnovnu podjelu transportnih sredstava. U sljedećem djelu govoriti nešto o vrstama transportnih tokova, zatim spomenut transportne tokove u horizontalnoj i vertikalnoj ravni ,pa nešto ćemo reć i o kombiniranim transportnim tokovima.
Na kraju spomenut ćemo transport materijala (deterministički i stohastički pristup).

TRANSPORTNI TOKOVI MATERIJALA

Pod pojmom tokovi materijala, podrazumijeva se kretanje materijala unutar granica proizvodnog sistema te njegovo prostorno, vremensko i organizaciono povezivanje. Tokovi materijala su veoma značajni za funkcioniranje proizvodnih sistema, jer povezuju ( prostorno, vremenski i organizaciono) sve dijelove proizvodnog sistema i omogućavaju kretanje materijala od ulaza u sistem do izlaza iz njega. Od pravilno odabranog toka materijala u značajnoj mjeri zavise proizvodni efekti i ekonomičnost poslovanja preduzeća u cjelini.
Kolišina materijala koju sistem za rukovanje i transport materijala opslužuje u određenom vremenu treba da odgovara proizvodnom kapacitetu mašina. Redoslijed dopreme materijala je takoder važan (npr. kod proizvodnje više različitih proizvoda kada broj povratnih puteva treba svesti na minimum, ili kod montaže, gdje dijelovi treba da stižu redoslijedom kojim se montiraju). Pravilna doprema je naročito bitna kod automatizovanih sistema za rukovanje i transport materijala.
Najveći intenzitet kretanja imaju predmeti obrade u većini industrijskih sistema, zbog čega, kod izbora i projektovanja sistema za rukovanje i transport materijala u okviru proizvodnog sistema, treba uzeti u obzir slijedeće principe:
• ručno rukovanje i transport materijala svesti na minimum,
• odlaganje i skladištenje materijala na pod izbjegavati zbog neracionalnosti iskorištenja prostora,
• težiti ostvarenju pravolinijskih i jednosmjernih tokova materijala kako bi se postigli najkraći putevi transporta,
• za transport materijala, gdje god je to moguće, koristiti što jednostavnija sredstva (npr. uređaje koji rade na principu gravitacije) koja mogu ispuniti postavljeni cilj,
• gdje god je moguće koristiti standardnu transportnu opremu i metode,
• primjenjivati veće ali praktične jedinične (grupne) terete,
• uskladiti sistem transporta materijala sa zahtjevima tehnološkog procesa,
• međuskladištenje (mirovanje materijala između uzastopnih operacija obrade) svesti na minimum, a najbolje je potpuno ga eliminisati,
• s obzirom da troškovi transportovanja predstavljaju značajnu stavku ukupnih troškova, treba vršiti povremene analize efektivnosti transportnog sistema.
Nastojanja za postizanjem ekonomičnije proizvodnje permanentno iniciraju potrebu za efikasnijim povezivanjem pojedinih proizvodnih i tehnoloških segmenata u cilju skraćenja vremena izrade proizvoda. Povezivanje različitih proizvodno-tehnoloških cjelina, od kojih svaka ima odgovarajuću ulogu u izradi proizvoda, ostvaruje se odgovarajućim sistemom transporta. Svaka od tih proizvodno-tehnoloških cjelina je u određenoj mjeri specifična u odnosu na ostale, ne samo po procesima koji se unutar njih odvijaju, već i po sredstvima kojima se vrše ti procesi. To se odnosi i na transportna sredstva.