Diabetes mellitus

Dijabetes mellitus je jedna od najčešćih hroničnih bolesti današnjice, a karakteriše ga trajno povišen nivo šećera u krvi, poznat kao hiperglikemija. Ova bolest nastaje zbog smanjene funkcije gušterače, tačnije njenih beta-ćelija koje proizvode hormon inzulin, ili zbog rezistencije tkiva na dejstvo inzulina. Inzulin je ključni hormon koji omogućava ćelijama da iskoriste glukozu iz krvi za energiju, a njegov nedostatak ili neefikasnost dovode do nakupljanja glukoze u krvi, što može uzrokovati ozbiljna oštećenja mnogih organskih sistema, uključujući srce, bubrege, nervni sistem i oči.

Postoje dva glavna tipa dijabetesa: tip 1, koji se javlja najčešće kod djece i mladih ljudi, te zahtIjeva terapiju inzulinom zbog potpune nesposobnosti gušterače da proizvodi ovaj hormon; i tip 2, koji je češći kod odraslih i povezan je s insulinskom rezistencijom, a često se javlja uslijed nepravilne ishrane, gojaznosti i smanjenog nivoa fizičke aktivnosti. Iako tip 2 dijabetes može biti kontrolisan promjenom načina života i lijekovima, napredovanje bolesti često zahtijeva primjenu inzulina.

Pored ova dva tipa, postoji i gestacijski dijabetes, koji se javlja kod trudnica i povezan je sa hormonalnim promjenama tokom trudnoće. Ova vrsta dijabetesa može imati ozbiljne posljedice i za majku i za dijete, ali se najčešće povlači nakon porođaja. Međutim, žene koje su imale gestacijski dijabetes imaju povećan rizik da kasnije u životu razviju dijabetes tipa 2.

Iako se dijabetes smatra neizlječivom bolešću, pravilna dijagnoza, redovno praćenje i efikasno liječenje mogu značajno smanjiti rizik od komplikacija i omogućiti oboljelima da vode kvalitetan život. Upravljanje dijabetesom zahtijeva integrisan pristup koji uključuje promjene u ishrani, redovnu fizičku aktivnost, primjenu lijekova, te edukaciju pacijenata o upravljanju bolešću i njenim rizicima.