Pojam i tipologija oružanih sukoba

U svom radu ću pokušati da objasnim pojam i tipologiju oružanih sukoba. Takođe u svom radu poseban osvrt ću posvetiti na razvitak, odnosno preformulaciju rata, kakav je rat bio nekada i kakav je rat bio sada. Dalju pažnju ću posvetiti tipologiji oružanih sukoba, to jeste kakvi sukobi danas postoje i kakve su njihove posledice.
Poseban dio mog rada će zauzimati tipologija oružanih sukoba na prostoru Balkana, i uloga Međunarodnog crvenog krsta u njima.

In my work i will try to explain the term and typology military conflict. Also in my work special attention I will pay the development or reformulation of the war, what war is and what was once the war was now. Further attention will be paid to the typology of armed conflict, such conflict is still there and what their consequences. A special part of my work will take up a typology of armed conflicts in the Balkans, and the role of the ICRC in them.

1. Uvod
Kada kažemo oružani sukobi uvijek nam na pamet padaju uniformisana lica i velike količine oružja. Međutim danas, kada možemo sa sigurnošću reći da ne postoje veliki oružani sukobi, već da se danas oružani sukobi pretežno događaju na manjim geografskim prostorima, između jasno definisanih grupa, ovakvo mišljenje je najčešće pogrešno. Današnja karakteristika oružanih sukoba jeste da se najčešće događaju među manjim etničkim grupama i da oružani sukobi najčešće imaju elemente građanskih ratova. Takođe što je jedna paradigma koja prati ovakve ratove, jeste da su takvi ratovi vrlo krvavi i da obiluju kršenjima međunarodnih konvencija o pravilima ratovanja. Ćesti slučajevi su da se u takvim ratovima događaju najveći zločin protiv čovječnosti kao što je genocid. Takve slučajeve smo imali na prostoru Bosne, i još krvaviji primjer na prostoru Ruande i Kambodže.
Rat se veže i smatra osobinom i načinom djelovanja od samog postanka čovjeka i čovječanstva. U svom radu ću pokušati da detaljišem što u suštini predstavlja rat to jeste oružani sukobi, koja je njegova definicija, koji su njegovi uzroci i posledice. Takođe poseban osvrt ću posvetiti odnosu i funkciji humanitarnog prava u ratu i oružanim sukobima.
To jeste daću poseban osvrt na to, kako je humanitarno pravo definisalo oružane sukobe, kako se humanitarno pravo bori da ne dolazi do sukoba, načine na koje humanitarno pravo propisuje načine i pravila ratovanja, preko kojih organizacija humanitarno pravo pokušava da umanji negativne efekte ratovanja itd.
2. Rat kao oružani sukob
Rat i njegove osnovne karakteristike
Kao što smo već spomenuli istorija rata se veže daleko u prošlost, maltene počeci rata se vežu za prve oblike organizovanja čovjeka u zajednice. Koliko je rat rasprostranjen najbolje govori Hugo Grocijus koji ističe da je Svijet u svojoj 3400 godina dugoj, pisanoj istoriji samo 250 godina živio u miru, dok ističe da je i od 1945. godine diljem Svijeta bilo preko 450 oružanih sukoba majjeg i većeg inteziteta.
Definicije rata su dosta slične, sa tim što se razlikuju po detaljima. Neki autori daju vrlo jasne i kratke definicije rata, dok drugi smatraju da pojam rata i oružanih sukoba čovjek mora objasniti uz korišćenje velikog broja pojmova i uz kohibiciju sa velikim brojem nauka. Po mom ličnom mišljenju jedna od boljih definicija rata glasi: „Rat je čin nasilja koji preduzme jedna strana u sukobu s ciljem da drugu stranu prinudi na ispunjenje svojih interesa.“ Takođe u međunarodnom pravu je opšte prihvaćena i teza da: „Pravno, rat nije sukob ljudi, već država, nije sukob čovjeka i čovjeka – već vojnika i vojnika.“
Po mišljenju mnogih autora u modernoj istoriji rat se najčešće vodio i vodi zarad ostvarivanja državnih interesa. Rat kao funkcija jedne države se opšte iznosi iz okvira građana. Samim tim pravo rata je isključivo pravo i funkcija države. Po mnogim autorima, rat je krajnji, i konačni faktor uz pomoću kojeg će se drugi subjekat natjerati da prihvati odluku ili ultimatum druge države.
Kroz istoriju rat, iako nije bio jasno definisan pravilima imao je neke elemente organizovanosti i pravila . I za vrijeme starih civilizacija bilo je poznato da su države ispunjavale jasnu formu tako što su jedna drugoj objavljivali rat, znalo se da u nekim situacijama dolazi do prestanka ratnih dešavanja, da se i kako mora postupati prema ratnim zarobljenicima.
Rat se obično završava ugovorom o miru, kojim se rešavaju sporna pitanja, kao što su granice,zarobljenici, ratne štete… Mirovnom ugovoru može prethoditi ugovor o primirju ili sporazum o predaji tj.kapitulaciji. Ali, rat se može završiti i prostim prekidom sukoba, ili prećutnim produžavanjem primirja ili jednostranom izjavom(deklaracijom). Rat je važna društvena pojava koja prati celu istoriju. Učestalost ratova zavisi od samog perioda. Bez obzira na posledice ratova, oni su ostali sredstvo za rešavanje sukoba između država. I i II svjetski rat su izazvali najgore posledice, najveća razaranja i ljudske žrtve.