Razlike u novou motoričkih sposobnosti između dječaka koji se aktivno bave sportom i učenika

UVODNA RAZMATRANJA

Fizičko vaspitanje je složen vaspitno-obrazovni proces koji institucionalno počinje u predškolskim i traje sve do visokoškolskih ustanova. Da bi ovaj proces bio uspješan potrebno ga je realizovati kontinuirano i kvalitetno u svim fazama, od predškolskih ustanova, preko osnovne i srednje škole pa sve do fakulteta. Problem efikasnosti organizacije u mlađem školskom uzrastu je veoma aktuelan, a nastava je i danas na neodgovarajućem nivou. Poznato je da period koji učenik provodi u mlađim razredima veoma značajno doba razvoja djeteta koje u tim godinama lako usvaja motorička znanja, a samim tim i period koji je posebno pogodan za poboljšanje motoričkih sposobnosti (senzitivni periodi u razvoju motorike). S aspekta strukture motoričkih sposobnosti, karakteristični su intervali s povećanom senzitivnošću razvoja i periodi koje ne bi trebalo propustiti ako se želi postići razvoj određenih svojstava. Dugoročna strategija sportskog razvitka zahtijeva takav pristup da se pojedine dimenzije ne smiju razvijati izdvojeno iz cjelokupnog sistema. Početak razvijanja pojedinih motoričkih svojstava ne treba primijeniti izolovano od razvoja drugih svojstava iz jednostavnog razloga što je manifestacija jednog svojstva, u određenoj meri, uslovljena nivoom razvijenosti drugih svojstava (Zaciorski, 1995.). Proučavanjem senzitivnih perioda u razvoju motoričkih sposobnosti bavio se velik broj eminentnih naučnika, od kojih navodimo samo neke (Hettinger, 1964; Martin, 1982; Ditrich, 1983; Gužalovski, 1984; Protasova, 1984; Wolanski, 1985; Hahn, 1986; Ljah, 1986, 1990; Drabik, 1996; Fach, 1998; Viru i sar., 1998; Balyi, 2001). Neki autori s naših prostora koji su se bavili ovom tematikom: Stojanović (1979), Bala (1981), Jovanović (1998), Ugarković (2001) kao i Komes i saradnici (2005).
Adolescencija je specifično razvojno doba u životu svakog pojedinca, obilježeno brojnim promjenama koja se događaju na fizičkom, socijalnom i emotivnom planu (Rudan, 2004). Radne navike, kao i navike redovnog bavljenja fizičkom aktivnošću, stvorene u doba osnovne i srednje škole ostaju i u kasnijem životu ( Paavola, Vertianinen i Haukkala, 2004.). Promovisanje sporta i zdravog načina života među učenicima i njihovo što veće uključivanje u redovne sportske aktivnosti, moglo bi dovesti do smanjenja pojave deformiteta i rizika od kasnijeg obolijevanja od velikog broja bolesti današnjice. Takođe treba ih motivisati da se masovnije bave sportom i izvan školskih zidova, učlanjenjem u gradske sportske klubove što će dugoročno dovesti do zdravije nacije a takođe i do pravljenja nekih novih šampiona na koje ćemo svi biti ponosni. Istraživanja sociologa u Americi pokazuju da u poređenju sa srednjoškolcima koji se ne bave sportom, sportisti, kao grupa, generalno imaju: bolji prosjek, više pozitivnih stavova o školi, više interesovanja za nastavak školovanja posle srednje škole i neznatno bolji stepen sportskog postignuća ( Miracle, & Rees, 1994; Rees & Miracle, 2000). Praćenje motoričkih i drugih sposobnosti između dječaka koji se bave aktivno sportom i učenika treba kontinuirano sprovoditi, saopštavati efekte aktivnog bavljenja sportom kako bi približili učenicima činjenicu da vlastitim trudom mogu djelovati na promjene svog izgleda i zdravlja.