Trgovinski kapital

Uvod

Ekonomija je naučna disciplina koja proučava osnovna pravila ponašanja i ekonomske zakonitosti u ekonomskim aktivnostima. U svakoj epohi razvoja, ekonomija proučava ekonomske aktivnosti, kako društvo koristi oskudne resurse radi proizvodnje dobara i usluga i vrši njihovu raspodelu među članovima društva. Ekonomija je povezana i sa drugim naukama: sociologijom, demografijom, politikom i drugim.
Predmet izučavanja ekonomije je podeljen na dve glavne oblasti: mikroekonomiju koja proučava privredne subjekte (domaćinstva i preduzeća) sa stanovišta troškova proizvodnje, i makroekonomiju koja se bavi izučavanjem pojava i procesa kao što su: inflacija, nezaposlenost, industrijska proizvodnja i ekonomija države.
Istorijski posmatrano tokom 12. I 13. Veka razvoj zanata doveo je do diferencijacije u samim zanatima, do izdvajanja gornjeg esnafskog sloja koji je počeo da eksploatiše široke mase sitnih majstora. U zanate je počeo da prodire trgovački kapital

Kapital

Kapital (lat. Capitalis – glavni, caput – glava) u ekonomiji predstavlja vrednost (u formi novca, imovine ili ljudskih resursa) koja se ulaže u proizvodnju ili neku drugu ekonomsku delatnost sa osnovnom namenom da se uveća, odnosno da donese dobit. Kapital se može ulagati u proizvodni ili neproizvodni sektor. Međutim, njegova osnovna namena je uvek ista, a to je uvećanje osnovne vrednosti ili proizvodnja drugih dobara. S obzirom da kapital nije prirodno dobro, on se mora proizvesti ili pozajmiti. Kapital može biti fizički (oprema, proizvodni i poslovni prostori, sirovine, polugotovi i gotovi proizvodi) i finansijski (gotovina, hartije od vrednosti itd). Međutim, treba praviti razliku između kapitala i lične imovine, jer lična imovina ne učestvuje u proizvodnom procesu. U slučaju da se ta imovina proda i dobijeni novac uloži u proizvodnju, lična imovina se u tim uslovima pretvara u kapital.
Kapital se može podeliti i na fiksni i obrtni. Sredstva koja će se dugo vremena zadržati kao ulaganje u osnovna sredstva predstavljaju fiksni kapital, dok ona sredstva koja se koriste za tekuće finansiranje predstavljaju obrtni kapital.
Osim toga, postoji podela kapitala na vlasnički i pozajmljeni. Vlasnički je onaj kapital koji vlasnik unosi u proizvodnju i stoga na njega ne plaća kamate, dok se pozajmljeni kapital odnosi na sredstva koja su pozajmljena i za koja se u nekom vremenskom periodu mora vratiti glavnica (pozajmljena vrednost) i kamata.
Ulaganje kapitala u neki posao ili projekat sa ciljem da se dobije određena korist se naziva investiciono ulaganje.
Kapital je ekonomska vrednost koju treba oploditi kako bi se stvorila dodatna vrednost. On može biti fizički (proizvodni i poslovni prostor, mašine i oprema, sirovine, poluproizvodi i finalni proizvodi i sl.) i finansijski (gotovina, vrednosti papiri i sl.)

 
Pojam i funkcija trgovačkog kapitala

U okviru društvene podele rada koja je u funkciji pospešivanja društvene reprodukcije, bilo je normalno formirati posebne organizacije koje se bave sferom prometa tj. Formiranjem trgovine. Formiranjem ove institucije formirala se i pravila njena aktivnost, a samim tim bilo je neophodno da se odredi kapital koji će pratiti ovu delatnost. Na koji način je formiran trgovački kapital? U okviru procesa društvene reprodukcije nužna je faza raspodele. Da bi se obezbedila prodaja bilo je neophodno da u okviru proizvodnje egzistira služba prodaje. Izdvojena funkcija prodaje u okviru proizvodnog subjekta kao samostalne institucije formirala se trgovina. Uz ovu instituciju izdvojen je deo kapitala koji je kao i proizvodni kapital trebao da podstiče, omogućava i olakšava reprodukciju. Osamostaljivanjem trgovine proizvodnja se mogla više posvetiti svojoj sferi tj. Obezbeđivanju što veće količine proizvoda, smanjivanju troškova proizvodnje uz rast broj proizvoda. Problemi prodaje su preneseni u trgovinu koja se isključivo bavila odnosom sa potrošačima