Ugovori o prevozu robe u drumskom saobraćaju

UVOD

Na izradi seminarskog rada na temu“Ugovori u drumskom saobraćaju” težilo se da na izlaganju ove teme budu zastupljeni svi bitni, odnosno relevatnti činioci koji su od uticaja u drumskom saobraćaju a posebno pitanja koja su regulisana u pogledu prevoza stvari (robe) , putnika i prtljaga kao i pitanja prevoza u kome učestvuju više prevozilaca.

OSNOVNA PRAVILA

Ugovori o prevozu u drumskom saobraćaju predstavljaju takve ugovore kojima se jedna ugovorena strana, koja se zove prevozilac obavezuje da drugoj ugovorenoj starni koja se zove pošiljalac preveze robu, stvari, putnike ili prtljag do određenog mest, a pošiljalac je dužan da prevozniku za takvu uslugu plati ugovorenu naknadu (prevozninu).

Zakonom u ugovorima o prevozu u drumskom saobraćaju regulisana su pitanja prevoza stvari, robe, putnika i prtljaga kao i pitanja prevoza u kome učestvuje više prevozilaca kao i mešoviti kaombinovani prevoz. Ugovor o prevozu stvari (robe) je realan ugovor, jer se smatra zaključnim kad prevozilac primi stvari na prevoz. Prevozilac ne može primiti one stvari na prevoz čiji je prevoz zabranjen zakonom. Međutim, za stvari za koje je propisano da se mogu prevoziti samo pod određenim uslovima, iste se mogu primiti na prevoz kada su ispunjeni takvi uslovi.

Izmenama i dopunama Zakona o prevozu u drumskom saobraćaju šire i preciznije se regulišu pitanja vezana za linijski i vanlinijski prevoz putnika, inspekcijski nadzor drumskog saobraćaja, kaznene odredbe u drumskom saobraćaju i drugo.

Linijski prevoz je javni prevoz koji se obavlja na određenoj liniji prema redu vožnje, a linija je određeni prevozni put od početne do krajnje stanice, odnosno stajališta sa jednim ili više polazaka, odnosno povratka. Linijski prevoz putnika obavlja se kao: gradski, prigradski i međumesni prevoz. Zakonom je kao novina predviđen međurepublički prevoz između naseljenih mesta na teritoriji Republike Srbije i Republike Crne Gore korišćenjem autobuskih stanica, bez mogućnosti korišćenja autobuskih stajališta.

Međurepublički prevoz može obavljati prevoznik ako ima zaključeni ugovor o zajedničkom obavljanju međurepubličkog prevoza sa revoznikom iz Republike Crne Gore. Zahtev za registraciju i overe reda vožnje u međurepubličkom prevozu podnosi se najkasnije do 31. Oktobra tekuće godine. Navedeni ugovor o prevou ima sva obeležja obligacionog ugovora, predviđena Zakonom o obligacionim odnosima.

Privredna komora Srbije prema odredbama zakona utvrdiće opšte uslove prevoza za međurepublički prevoz u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu zakona.

Vanlinijski prevoz putnika i stvari obavlja se na osnovu pismenog ugovora zaključenog između prevoznika i korisnika prevoza kojim se utvrđuje naročito: relacija sa utvrđenim polazištem i odredištem; vreme obavljanja prevoza; cena prevoza i mesta ukrcavanja i iskrcavanja putnika, odnosno, mesta utovara i sitovara stvari.

U vanlinisjkom prevozu putnika prevoznik može za jednu vožnju zaključiti samo jedan ugovor. Ukrcavanje i iskrcavanje putnika vrši se samo u mestima utvrđenim ugovorom. Kao vanlinijski prevoz putnika smatra se i prevoz radnika iz mesta stanovanja na posao i sa posla, odnosno đaka i studenata iz mesta stanovanja do škole i iz škole na osnovu pismenog ugovora sa posebnim voznim ispravama (nedeljana, mesečna i slično) bez primanja drugih putnika.

Svaki drugi prevoz putnika koji se obavlja: na istom prevoznom putu svakodnevno, odnosno istog dana u nedelji u isto vreme, i sa istim mestima ukrcavanja i iskrcavalja putnika, smatra se linijskim prevozom putnika.

Prevoznici koji obavljaju vanlinijski prevoz putnika ne mogu ukrcavati i iskrcavati putnike na autobuskim stajalištima.

Vrsta ugovora o prevozu u drumskom saobraćaju određuju se, s obzirom na područje na kojem se prevoz obavlja, pa na prevoz u unutrašnjem drumskom saobraćaju i u međunarodnom drumskom saobraćaju. Unutrašnji drumski saobraćaj smatra se prevoz koji se obavlja u okvirima granice jedne države, to jest na teritoriji jedna države. Međunarodni drumski prevoz (transport, saobraćaj) odnosi se na prevoz koji se obavlja na teritoriji najmanje dve ili više država, tj, da se mesto otpremanja – otpremna stanica i mesto otpremljenja – uputna stanica nalze u različitim državama.

Ugovor o prevozu robe u drumskom saobračaju je realan ugovor, ali često je neformalan. To znači da je jedna ugovorna strana, pošiljac robe, dužna da preda svoju robu na prevoz da bi se smatrao ugovor zaključen.

Kao ugovorene strane pojavljuju se prevozilac i pošiljac. Prevoziocem se smatra, po pravilu, određeni privredni subjekt, koji je registrovan za obavljanje ove delatnosti. Odredbama navedenog zakona kao prevozilac određeno je lice koje po osnovu ugovora prevozi putnike i stvari, tako da iz tog proizilazi da kao prevozilac može da se pojavi, pred pravnog lica, i fizičko lice koje je u privatnoj svojini registrovalo takvu firmu za obavljanje delatnosti. Pored prevozioca u ovom ugovoru pojavljuje se i pošiljac, tj, lice koje po osnovu ugovorav predaje stvari na prevoz.