Uticaj SO2 na životnu sredinu

Uvod

Sumpor je esencijalni elemenat za živi svijet. U prirodi je uključen u veoma složen biogeohemijski ciklus, što je posljedica mogućnosti sumpora da se pojavljuje u više oksidacionih stanja i da se sa lakoćom prevodi iz jednog u drugo. Jedno od njih je i sumpor dioksid SO2.
Sumpor-dioksid (SO2) je bezbojan gas oštrog mirisa. Obavezan sastojak zagađenog vazduha, posebno u urbanim sredinama. Najznačajniji izvor sumpornih oksida je sagorevanje fosilnih goriva, uglja i nafte, i to najviše iz termoelektrana. Procijenjeno je da jedna termoelektrana snage 1000 megavati može dnevno emitovati u atmosferu oko 600 tona SO2 ako troši ugalj ili naftu sa 5% sumpora. Osim termoelektrana i drugih velikih energetskih izvora u industriji, značajne količine potiču iz gradskih i industrijskih ložišta i saobraćaja. Iz ovoga logično slijedi da će veći grad biti više zagađen, i da će u zimskom periodu, kada se više koriste ugalj i nafta, stepen zagađenja biti veći.
Zbog svoje velike hemijske reaktivnosti, sumpor-dioksid se u atmosferi ne zadržava dugo. Procenjuje se da se određena količina uneta u atmosferu u njoj zadržava prosječno četiri dana. Ali, ako se svakodnevno unose nove količine sumpor-dioksida, onda se visoke koncentracije mogu održavati danima. Produkcija SO2 nije ravnomjerno raspoređena. Na sjevernoj zemljinoj polulopti proizvede se 90% sumpor dioksida. Regionalna produkcija unutar nje takođe je različita, zavisno od rasporeda energetskih izvora i sadržaja sumpora u gorivu. Izbacivanjem sumpor-dioksida u vazduh, iz dimnjaka ili izduvnih lonaca automobila, neprekidno se povećava njegov sadržaj u vazduhu. Kada bi vazduh stajao, njegova bi koncentracija neprekidno rasla. Međutim, kretanja atmosfere, i djelimično hemijske reakcije, umanjuju koncentraciju SO2. Meteorološki uslovi imaju znatan uticaj na stepen zagađenosti. Ako su kretanja atmosfere minimalna, dolazi do akumulacije SO2 i vrlo visokih koncentracija.
Naravno, u atmosferi, naročito grada ili industrijskog centra, nije prisutan samo SO2. Prisutni su takođe oksidi azota, oksidi metala, ugljovodonici, čestice čađi i drugi agensi. Prisutna je i sumporna kiselina, koja nastaje oksidacijom SO2 u prisustvu vlage.