Viroze kruske

Rasprostranjenost, značaj i štetnost virusa u voćarstvu

Suzbijanje širenja virusa je jedan od osnovnih uslova za unapređenje voćarske proizvodnje, postizanja viših prinosa i boljeg kvaliteta plodova.
Osnovne mere suzbijanja su preventivne, pošto još ne postoje metode lečenja zaraženih stabala u uslovima proizvodnje
Viroze se manifestuju različitim promenama u: građi, porastu, razvoju, vitalnosti i fiziološkoj aktivnosti voćaka. Posledice ovakvih promjena su smanjen prinos i kvalitet plodova zaraženih biljaka sto je od velikog ekonomskog znacaja. Štetnost se neposredno zapaža kod viroza čiji su simptomi vidljivi.
U nekih sorti zaraze su pritajene (latentne). Pritajene zaraze se, obično, prenose kalemljenjem na sadnice u nizu generacija. Na ovaj način zaraze se akumuliraju i mogu postati mnogo štetnije i znacajnije od viroza čiji su simptomi vidljivi.
Na ispoljavanje simptoma zaraze i stepen njene štetnosti utiče više činilaca među kojima se posebno ističu: osjetljivost sorte, osjetljivost podloge, virulentnost sojeva virusa i broj i vrsta virusa u mešanim prirodnim zarazama.
Većina virusa se prenose kalemljenjem, i to je najčešći i najopasniji način prenošenja kod voća. Sadnja bezvirusnog sadnog materijala je izuzetno značajna, zasnovani voćnjaci inficiranim materijalom najčešće se krče već u prve dvije godine, nikada ne vrate investiciju, a zarazu prenose i na zdrava okolna stabla.
Takodje, mnogi virusi koštičavih voćaka u prirodi, osim kalemljenjem, prenose i na druge načine (biljne vaši, grinje, cikade itd.). Posebnu grupu čine virusi čiji su vektori nematode u zemljištu.
U preventivne mere koje se mogu koristiti u proizvodnji spadaju: proizvodnja i korišćenje zdravog sadnog materijala, sprečavanje širenja virusa u prirodi (unistavanjae vektora), primena otpornih i tolerantnih sorti voćaka, termoterapija, negativna selekcija(kada se iz rasada uklanjaju zarazene biljlke sa simptomima).