Zagadjivanje zemljista

 
1.UVOD

Događaj koji je uticao na aktuelizaciju i razvoj ekološke svesti, obrazovanja i animiranja javnosti u ekološkom smislu je havarija u Černobilu 1986. godine. Taj incident je pokazao da su ekološki problemi globalni, svetski i da se tiču cele planete. Ekologija tada u najširem smislu reči postaje veoma ozbiljna stvar, od prioritetnog značaja.Ekološki način mišljenja postojao je još od najstarijih vremena i sreće se kod antičkih filozofa. Još u XVIII veku donet je Zakon o specijalnoj zaštiti prirode. U srednjem veku je razvijeno ekološko ponašanje i to u sektoru urbane ekologije. Grade se novi parkovi, spomenici. Tokom ovog veka nastao je urbani razvoj tehnologije i industrije, a zagađenost životne sredine uzela je veće razmere. Gradovi naročito posle Drugog svetskog rata postaju nepovoljni za život. Kao reakcija na zagađivanje životne sredine javljaju se ekološki pokreti za zaštitu životne sredine, zemljišta itd.
Razvoj ljudske civilizacije oslanja se na pretpostavkama da sada prirodnih resursa ima u neograničenoj količini i oni su neiscrpni. Niko se ne zapita koliko vremena je potrebno da bi poraslo posečeno stablo? Ako ga uopšte i zasadimo. Ovakve pretpostavke nisu naučno zasnovane. S obzirom na trajne i velike potrebe stanovnišva za energijom, stalno povećanje njene proizvodnje i potrošnje, energetski izvori jednog dana biće iscrpljeni. Iz tog razloga ekološka svest se mora podići na veći nivo. Savremeni naučni i tehničko-tehnološki progres ide i u pravcu povećanja energetske efikasnosti u smislu da se smanjuje potrošnja energije po jedinici proizvoda. Zato se ekološko pravo poziva na veći broj zakona u cilju očuvanja i zaštite životne sredine.
Zemljište je za čoveka jedan od osnovnih uslova života, odnosno jedan od najvažnijih prirodnih resursa. Čovek na zemljištu proizvodi hranu i bez zemljišta ne može opstati. Da bi došao do obradivog zemljišta čovek uklanja prirodni i stvara veštački eko sistem.
Danas je veoma izražen problem zagađivanja zemljišta. Zemljište se zagađuje na različite načine : fizički, hemijski, biološki i radioaktivno. Osnovni zagađivači zemljišta su : poljoprivreda, kamenolomi, saobraćaj, industrija, kisele kiše, deponije.
Cilj ovog seminarskog rada je da ukaže na eventualne probleme zagađivanja zemljišta i da pozove sve stanovnike da se brižnije odnose prema prirodi uopšte, jer je teško naknadno revitalizovati zemljište.
2.Vrste ugrožavanja i izvori zagađivanja zemljišta

Zemljište je jedan od osnovnih preduslova života na zemlji. Ono utiče i na razvoj celokupne civilizacije jer je izvor brojnih minerala, mikroelemenata, energije, kompletne biocenoze na zemlji. Zemljište se međutim sve više smanjuje i degradira čemu doprinosi njegovo zauzimanje i pretvaranje u neprirodno zemljište.
Istraživanjima se konstatovalo da u izvore zagađenja zemljišta spadaju zagađivanja iz vazduha (emisije iz tehnoloških procesa emisije usled sagorevanja fosilnih goriva, kao i emisije iz saobraćaja) zagađivanje otpadnim vodama (otpadne vode iz tehnoloških procesa, otpadne vode iz domaćinstva, vode zagađene usled poljoprivredne delatnosti, komunalne vode) zagađivači prisutni u tekućoj i stajaćoj vodi zagađuju zemljišta sa kojima je ta voda u dodiru. Zagađivanje čvrstim otpadom (otpad iz procesa industrijske proizvodnje, komunalni otpad, kao i otpad koji nastaje u procesu poljoprivredne proizvodnje). Ispitivanja su pokazala da su ovo najznačajniji uzročnici zagađivanja zemljišta. Kada uzročnici dospu u zemljište na bilo koji od navedenih načina njihova dalja sudbina zavisi od niza fizičkih, hemijskih i bioloških faktora čiji se uticaji prepliću. Vrlo je važan oblik jedinjenja u kojem se ovi zagađivači nalaze, kao i osobine samog zemljišta (vegetacija, obrada, klimatski uslovi).
U faktore zagađenja spadaju još i moderna obrada, osiromašenje biljnog fonda, površinska i dubinska eksploatacija mineralnih i energetskih resursa, prekomerno navodnjavanje i drugi brojni faktori. Priroda i tehnologija radnih procesa i operacija na dosadašnjem nivou tehnike neadekvatna je u odnosu na potrebe zaštite životne sredine. Posle ovako različitih vrsta zagađenja ostaju samo neravne, biološki sterilne površine. Dolazi do degradacije velike površine zemljišta. Tako da je teško naknadno revitalizovati zemljište, jer je potrebno za revalorizaciju štetnih materija po procenama stručnjaka između 800 i 1000 godina. U dosadašnjem razvoju ljudske civilizacije zemljište se nikad nije tako intenzivno uništavalo kao danas. Samo jedna plastična kesa koju bacimo se razgrađuje oko 1000 god. a statistički podaci govore da se u Srbiji godišnje baci oko 1.500.000.000. ovakvih kesa. Šteta je velika i zato je potrebno uvesti različite mere zaštite zemljišta i doneti zakone koji će se primenjivati. Samo na taj način možemo razviti ekološku svest kod ljudi i zaštiti životnu sredinu od daljeg zagađivanja