Brojanje saobraćaja

UVOD
Brojanje prometa čini sustavno prikupljanje podataka o prometnomopterećenju i strukturi prometnoga toka (sastavu prometnog toka premavrstama vozila) te o kolebanjima prometa u prostoru i vremenu na cestovnojmreži. Temeljne informacije o prometu na cestama rezultat su analiza brojanjem prikupljenih i potom obrađenih podataka Te su spoznaje nužna pretpostavka za izradu i provođenje djelotvorne prometne politike. Bez točnoutvrđenih podataka o prometnim tokovima u cestovnoj mreži nemoguće jezamisliti gospodarski i tehnički racionalno gospodarenje cestovnim prometnimsustavom.

Prikupljanje podataka potrebno je zbog saobraćajnog i urbanističkog planiranja, zbog planiranja buduće saobraćajne mreže ili oblikovanja nekog čvorišta, zbog eventualne rekonstrukcije postojeće saobraćajne mreže i izgradnje novih saobraćajnih pravaca.
Kvalitetan sistem brojanja saobraćaja na cestama od posebne je važnosti jer  prikupljeni i statistički obrađeni podaci omogućuju praćenje i analiziranjesaobraćajnih potreba privrede i stanovništva, uočavanje nedostataka te načinjenicama utemeljeno prognoziranje, planiranje, projektovanje i upravljanjesaobraćajem i cestama raznovrsnih elemenata modernog saobraćajnog itransportnog sistema.

Brojanje saobraćaja prikazuje se u 3 osnovne grupe podataka:Prosječni godišnji dnevni saobraćaj (PGDS), predstavlja prosječnu, dnevnukoličina saobraćaja u odnosu na ukupno ostvareni saobraćaj tokom cijelegodine, na cesti ili njezinom dijelu.Prosječni ljetni dnevni saobraćaj (PLDS), predstavlja prosječnu, dnevnu količinasaobraćaja u odnosu na ukupno ostvareni saobraćaj tijekom ljetnog perioda ugodini (od 1.jula do 31.augusta), na cesti ili njezinom dijelu.Prosječni mjesečni dnevni saobraćaj (PMDS), predstavlja prosječnu, dnevnukoličinu saobraćaja u odnosu na ukupno ostvareni saobraćaj tokom pojedinogmjeseca u godini, na cesti ili njezinom dijelu.

1. BROJANJE SAOBRAĆAJA NA PUTEVIMA
Brojanje saobraćaja sprovodi se radi prikupljanja podataka o intenzitetu i strukturi saobraćajnih tokova. Osnovni podatak je prosečni godišnji dnevni saobraćaj (PGDS) i dobija se tako što se ukupan protok vozila za godinu dana na jednoj deonici puta podeli sa brojem dana u godini. Dužnost upravljača državnim i lokalnim putevima je da redovno vode statistiku o protoku vozila, na osnovu koje se sprovodi racionalno i efikasno upravljanje putevima.
Brojanje saobraćaja može se vršiti:

•     metodom ručnog brojanja i
•     automatskom metodom.

1.1. Metoda ručnog brojanja
Brojanje saobraćaja, prvobitno je bilo ručno, počelo se koristiti kao način na koji su se prikupljali podaci o opterećenjima određenih saobraćajnica (prometnica), kategorijama vozila koja se kreću po njima i sl.
Razlikujemo dvije vrste brojanja:
1. Statičko – broje se vozila koja u određenom vremenskom intervalu prođu kroz određeni presjek ceste. Tako se dobivaju podaci o opterećenju ceste, a koriste se pri dimenzioniranju prometnica i čvorišta.
2. Dinamičko – to je brojanje saobraćajnih tokova. Njime se ustanovljuje jačina,smjer i put saobraćajnih strujanja (tokova).Metode brojanja saobraćaja su:
1.    metoda običnog mjerenja na čvornim točkama
2.    metoda običnog mjerenja registarskih oznaka vozila
3.    metoda obilježavanja listićima
4.    metoda ispitivanja
5.    metoda brojačkih značaka
6.    anketiranje domaćinstava
Vrijeme brojanja ovisi o svrsi brojanja. Ako je osnovnim brojanjem određeno vrijeme vršnog opterećenja može i kratkotrajno brojanje od pola sata do 2 sata dati potrebne rezultate. Podaci o dnevnom opterećenju dobivaju se 16 satnim brojanjem u 2 smjene (6-14 i 14-22 sata). Pri brojanju treba odabrati karakteristične dane kada su opterećenja prosječna. Odnos dnevnog i noćnog prometa dobit će se 24 satnim brojanjem.
Metoda običnog mjerenja na čvornim točkama – Služi za utvrđivanje prometnih tokova brz obzira na izvor i cilj tih tokova.Brojačka mjesta postavljaju se na svakoj prilaznoj cesti prema raskrižju.Bilježe se smjerovi kretanja vozila.