Organi državne uprave

UVOD
Pojam uprave, koji je veoma složen, može se odrediti u teorijskom i pozitivnopravnom smislu, koji se ponekad ne poklapaju. Savremeni teorijski pojam uprave, sa sistemskog stanovišta, podrazumeva upravu kao složeni i dinamični upravni sistem socijalne regulacije države i uprave i njihove uloge u ostvarivanju opšteg interesa i društvene dobrobiti (bono publico), koji je, kao osnovni društveni proces, bitan osnov i pretpostavka opšteg društvenog razvoja u svim oblastima državnog delovanja. U cilju utvrđivanja opšte koncepcije uprave, može se odrediti: 1) savremeni teorijski pojam uprave u funkcionalnom smislu, odnosno pojam upravne delatnosti, upravne funkcije (upravna delatnost obuhvata vršenje javnih službi kao ukupnost autoritarnih i neautoritarnih aktivnosti kojima država neposredno ostvaruje svoje socijalne ciljeve) i 2) savremeni teorijski pojam uprave u organizacionom smislu, odnosno pojam upravnog organa, upravne organizacije (obavljanje upravnih aktivnosti dobija svoj institucionalni i organizacioni okvir obrazovanjem upravne organizacije, čiji je osnovni cilj vršenje upravne delatnosti). S drugog aspekta, pozitivnopravni pojam uprave polazi od pozitivnih (važećih) propisa, koji su značajni za praktičnu primenu određenih pravnih normi o radu i organizaciji uprave. Tako i pozitivnopravni pojam uprave, takođe, može biti u: 1) funkcionalnom smislu, koji podrazumeva utvrđivanje konkretnih poslova uprave i 2) u
organizacionom smislu, koji se odnosi na utvrđivanje određenih vrsta i oblika upravnih organa. Organizaciju uprave, pored upravnog prava, naročito proučavaju javna uprava (public administration), nauka o upravljanju (science administratif), javni menadžment (public management) i vođenje javnih poslova (public policy), kao srodne, specijalizovane
upravne discipline. Danas se za određivanje teorijskog pojma uprave u organizacionom smislu uglavnom koristi izraz javna uprava, a izraz državna uprava je karakterističan za gledišta
koja organizacioni pojam uprave određuju kao organski pojam uprave, koji obuhvata samo organe državne uprave kao vršioce upravne vlasti. U anglosaksonskoj, francuskoj i nemačkoj stručnoj literaturi upotrebljava se izraz javna uprava, odnosno javna administracija, koja u tim državama obuhvata stručni deo državne upravne organizacije (razlikuje se od tzv. poslovne uprave privrednih korporacija), ali i nedržavne vršioce uprave, kao i lokalnu samoupravu.