Pojam, značaj,predmet tumačenja i vrste tumačenja prava

Uvod

Tumačenje prava predstavlja podvrstu pojave tumačenja uopste. Tumačenjem se utvrđuje značenje neke materijalne pojave – koja je znak koji se od strane jednog subjekta upucuje drugom.
Jedan subjekt je tvorac konkretnog značenja znaka i predstavlja subjekt odašiljanja značenja a drugi je subjekt primalac značenja, pa na osnovu i uz pomoć tumačenja sadržaj jedne svesti postaje poznat drugoj svesti.
Za sadržaj svesti je neophodan znak kao materijalna pojava kojom se sadržaj svesti saopstava. Zakonik – kodeks značenja je dogovor o značenju znakova. Jezik je najvažniji sistem znakova.
U svakodnevnom životu a posebno u onim slučajevima kad je na situacije nastale u svakodnevici potrebno primeniti pravne norme jako je znacajno da se izvrsi pravilno tumačenje i utvrdi stvarni sadržaj svesti koju odašiljač određenog znaka hoce da saopsti koristeći ga.
Tumačejne prava je utvrđivanje pravog značaja odnosno smisla pravnih normi koje su izražene jezikom. Čak I kad su one izražene putem drugog materijalnog sredstva npr. pokreta on se prvo svodi na jezičko značenje.
Kad se upoznaju osnovi predmeta Uvod u pravo jasno se može zaključiti da su sve oblasti života svrstane u određene grane prava od kojih su neke sa jako dugom tradicijom kao sto su građansko pravo, ustavno, upravno I krivično kao I da se sa razvitkom društva I industrije iz određenih tradicionalnih grana prava izdvajaju druge pa se tako iz građanskog razvilo porodično , trgovinsko, međunarodno privredno I radno pravo.
Sa spoznajom ove činjenice sasvim je jasno koliki značaj ima pravilno tumačenje prava I pravnih normi za primenu zakona, rad sudstva, regulisanje odnosa između pravnih I fizičkih lica kao I u svim drugim sverama svakodnevnog života.

TUMAČENJE PRAVA

Tumačenje se vrši svakodnevno pri upoznavanju sa pravnim normama, a da toga nismo ni svesni, sem kad dođe do teškoća– kad tumačenje postaje posebna delatnost, koja se vrši po posebnim pravilima I zahteva posebnu veštinu I znanje.
Tvorac zakona, zakonodavac pri donošenju nekog zakona koristi određeni broj pravnih normi koje treba da regulišu određenu oblast života odnosno prava.I ako izgleda u momentu donošenja određenog zakona da je sve jasno I precizno regulisano zbog čega određeni zakoni I budu usvojeni po proceduri kojoj država predviđa, kada ti isti zakoni počnu da se primenjuju u praksi ispostavi se da određeni jezički znaci korišćeni u toj pravnoj normi nisu dovoljno određeni odnosno precizni I nastane potreba tumačenja istih.
U ranije primenjivanom bivšeg Zakonu o braku, npr. nastala je potreba tumačenja reči “izdržavanje”“vaspitanje” kao I kako treba tumačiti da bračni drugovi imaju ista prava I dužnosti prema deci.
Primer potrebe tumačenja pravnih normi postojao je I kod člana 13.gore navedenog zakona koji je predviđao da bračni drug koji nema sredstava za život a nesposoban je za rad ili je nesposoban ima pravo na izdržavanje od drugog bračnog druga u koliko je ovaj u stanju da to učimi.
Trebalo je tumačiti sta znači “nema sredstava za život” kao I da li nesposoban za rad znači potpunu nesposobnost ili za onu vrstu rada koja mu predstavlja zanimanje a posebno je trebalo tumačiti I sta znači “ukoliko je drugi bračni dug u stanju da to učini”. Posebno se postavilo pitanje da li je odredba o izdržavanju bračnog druga dispozitivne ili prinudne prirode.
Sudska praksa je pokazala da se radi o prinudnoj normi čak I u slučaju da se bračni drug odrekao tog prava ugovorom o poravnjanju.