Uticaj društvene sredine na socijalizaciju dece

UTICAJ DRUŠTVENE SREDINE NA SOCIJALIZACIJU DECE
Osnovni cilj socijalizacije je afirmacija dečje ličnosti. Razvoj individualnosti svakog deteta treba da se obavlja putem njegove integracije u spletove socijalnih odnosa kakvi nastaju u dečjoj zajednici, u kojoj se polazi od činjenice da među decom postoje razlike( u ukusima, mišljenjima, stavovima, sposobnostima, načinima izražavanja itd.)
Socijalizacija je jedan zbirni pojam koji obuhvata sistem normi i pravila ponašanja koje društvo prenosi svojim članovima. U svakom društvu pojedinac mora steći svest o postojećim društvenim strukturama, o usvojenim oblicima međusobnih odnosa unutar tih društvenih struktura i o onim obrascima ponašanja koji su potpuno prihvatljivi za društvo u celini.
Društvena aktivnost čovek aje osnov socijalizacije. Čovek nije pasivni objekt i kreatura socijalizacije na koga kultura utiskuje svoj pečat. On se ne javlja samo kao produkt društvenih odnosa, već kao njihov stvaralac, aktivni učesnik. Institucije poput porodice, grupe vršnjaka, škole, radnog mesta, radija, tv-a postaju sredstva preko kojih društvo oblikuje želje, motive, vrednosti svojih članova.
 

UTICAJ DRUŠTVENE SREDINE NA SOCIJALIZACIJU DECE SA POSEBNIM OSVRTOM NA DECU SKLONU DEVIJANTNOM PONAŠANJU
DEFINISANJE OSNOVNIH POJMOVA
Pod pojmom društvena sredina podrazumevamo određeni društveni skup uverenja vrednosti i pogleda koji su, u većoj ili manjoj meri, zajednički svim njegovim članovima. Društvo razvija jedan kodeks socijalnih orijentacija koje su u funkciji osmišljavanja i pružanja osećaja stabilnosti, koji može proisteći iz istovetnih iskustava.
Socijalizacija je termin kojim se često u novijoj psihijatrijskoj i pedagoško- psihološkoj literaturi označava proces izgrađivanja čovekove ličnosti. Pod socijalizacijom se podrazumevaju svi uticaji društva i njihovih jedinica( skupina, institucija) na pojedinca kojima se on priprema na preuzimanje svih društvenih uloga koje mu pripadaju i kojima on stvara svoju ličnost, razvija svoj individualitet.
U svakodnevnom jeziku devijantnost znači skretanje sa prihvaćenog puta. Devijantno ponašanje je je svako ljudsko ponašanje koje u znatnoj meri odstupa, odnosno krši društvene norme jedne zajednice i izaziva društvene reakcije neodobravanja.

PORODICA I SOCIJALNO PONAŠANJE DECE
Prema savremenim teorijskim viđenjima, socijalizacija dece u porodici podrazumeva dvosmerni proces: uticaj roditelja i drugih članova porodice na dete, ali i uticaj deteta na roditelje. To znači da dete nije objekt koji pasivno prima uticaje određenih agensa socijalizacije, već kroz interakciju sa drugima aktivno utiče na ishode vlastite socijalizacije. Akcenat je, dakle, na procesima samoregulacije, odnosno sposobnosti deteta da utiče na sopstveno ponašanje, umesto da reaguje mehanički na spoljašnje uticaje. Ključno pitanje koje se ovde postavlja jeste: kako dete doživljava uticaje porodične sredine, s obzirom na činjenicu da isti uticaji nemaju isto značenje za svako dete. Poznato je da porodični odnosi imaju različite uticaje na decu u zavisnosti od toga kako su oni viđeni iz pespektive deteta. Doživljaj roditeljskih postupaka prema detetu odražava se na to kako dete doživljava sebe, a to povratno utiče na kasnije tumačenje njihovih postupaka. Dakle, reč je o „lancu“ međusobnih uticaja, važnost subjektivnog tumačenja ponašanja roditelja prema detetu i činjenice da roditelji i dete iste postupke različito doživljavaju. Ovim se otvara pitanje usaglašavanja zajedničkih značenja, što podrazumeva ostvarivanje dijaloga između roditelja deteta u cilju međusobne spoznaje ličnih, odnosno specifičih značenja sa kojima roditelj i dete stupaju u interakciju.
Roditelji, braća, sestre i ostali članovi porodice, za dete su uzor ljudskog društva i odnosa u njemu. Svoja iskustva sa prvim osobama među kojima se našlo, njihove međusobne odnose i postupke, dete u većoj ili manjoj mer generalizuje, tj. proširuje i na druge ljude.
Visoka povezanost između odnosa mladih sa roditeljima i sa vršnjacima znači da su mladi koji imaju skladne odnose sa roditeljima obično i sa drugovima u dobrim odnosima , dok oni koji imaju izvesnih problema u odnosu sa roditeljima češće dolaze u sukob i sa prijateljima.
Među osnovne zahteve koji treba da budu zadovoljeni u odnosu roditelja prema deci jeste ljubav bez koje nema skladnog razvoja mladih i njihove socijalizacije. Odnos roditelja prema deci jedan je najrasprostranjenijih faktora uticaja na razvoj i formiranje mlade ličnosti.Od kvaliteta tih odnosa, od mnjihove moralno- društvene vrednosti i vaspitne opravdanosti u velikoj meri tavisi vaspitanost dece. Deformacije u odnosu roditelja pema deci imaju negativan uticaj na psihički život, mentalno zdravlje i ponašanje dece. Uticaj porodice je nezamenljiv, ona ostvaruje permanentniji i dugotrajniji uticaj od svih ostalih društvenih faktora i najprisutniji je učesnik u celokupnom procesu oblikovanja mlade ličnosti i usmeravanja njenog ponašanja.