Energetska efikasnost sistema grejanja i klimatizacije-Sistemi ventilacije i klimatizacije

SISTEMI VENTILACIJE I KLIMATIZACIJE Kao nosilac toplote (radni fluid) u vazdušnim sistemima javlja se vazduh. Vazduh se zagreva u grejaču ili hladi, vlaži ili suši, filtrira i, pripremljen na odgovarajući način, ubacuje se direktno u prostoriju. U prostoriji se ubačen vazduh meša sa sobnim i na taj način se postiže željena temperatura i vlažnost vazduha u prostoriji. Za razliku od vodenih sistema, kod kojih se prenos toplote odvija zračenjem i prirodnom konvekcijom, kod vazdušnih sistema je prisutna prinudna konvekcija – vazduh se u prostoriju ubacuje određenom brzinom, koja je veća nego kod prirodne konvekcije. Brzina strujanja vazduha u zoni boravka ljudi je ograničena, kako se ne bi stvorili nepogodni uslovi za boravak ljudi (promaja). Prednosti vazdušnih sistema u odnosu na vodene su:

• mala inertnost sistema – vrlo brzo stupaju u dejstvo;
• dobra centralna i lokalna regulacija rada;
• mogućnost obavljanja funkcije provetravanja (ventilacije) prostora;
• ″curenje″ radnog fluida ne predstavlja problem (kao curenje vode).

Nedostaci vazdušnog grejanja su:

• podizanje prašine u prostoriji (ukoliko su brzine strujanja neprilagođene);
• nedostatak razmene toplote zračenjem;
• velike dimenzije kanala u poređenju sa dimenzijama cevi za toplu vodu (problem smeštanja u objektu).

Kada se uzmu u obzir gore navedeni podaci poređenja vazduha i vode kao grejnih fluida, dolazi se do zaključka da je voda bolji radni fluid od vazduha, i to oko 4000 puta! Odnosno, da bi se prenela (dovela prostoriji) ista količina toplote, za vazdušne sisteme je potreban kanal dimenzija 400×500 mm, a za vodene cev prečnika φ25 mm. Međutim, bez obzira na ovu manu, postoje slučajevi gde su vazdušni sistemi nezamenljivi, a pre svega zbog mogućnosti ventilacije prostora, dobrog uklapanja u enterijer i dobre regulacije. Vazdušni sistemi se često koriste u postrojenjima za grejanje, a u klimatizaciji su nezamenljivi. Klimatizacija je mnogo širi pojam od grejanja, jer se, pre svega, može koristiti cele godine – zimi za grejanje, a leti za hlađenje. Osim obezbeđenja željene temperature u klimatizovanom prostoru (npr. zimi 20oC, a leti 26oC) uloga sistema za klimatizaciju je i obezbeđenje:

• odgovarajuće relativne vlažnosti vazduha,
• odgovarajuće količine svežeg vazduha za ventilaciju,
• potrebnog nivoa čistoće vazduha (eliminacija mehaničkih nečistoća, neprijatnih mirisa, štetnih gasova, itd.)

Prema svojoj strukturi (načinu izvođenja) osnovna podela vazdušnih sistema je na:

• lokalne sisteme i
• centralne vazdušne sisteme klimatizacije.