Luke nautičkog turizma

LUKE NAUTIČKOG TURIZMA

Početak razvoja ljudske civilizacije vezan je za more. More se koristi u različite svrhe i na različite načine, a prvenstveno u funkciji prometa, kao prirodna saobraćajnica. Približno 70% zemljine kugle pokriveno je morem. Uz vazdušno prostranstvo, more je najveći besplatni infrastrukturni potencijal. Luke i pristaništa na morima su mesta gde brodovi ukrcavaju i iskrcavaju robu i putnike. Danas luke, lučice i pristaništa dobijaju još jednu ulogu – prihvat nautičkih turista.
Nautički turizam je danas dostigao masovne razmere u svim razvijenim krajevima sveta, posebno u Evropi i SAD. Trenutno u raznim pomorskim zemljama sveta razmešteno je i plovi oko sto pedeset miliona plovila nautičkog turizma (jahte, jedrilice, motorni čamci, čamci i ostala plovila). U isto vreme u nautički turizam aktivno je uključeno, radi rekreacije, blizu petsto miliona ljudi u njegovoj opštoj rekreaciji, psihosomatskom uravnoteženju i zdravoj razonodi. Iskustva u svim razvijenim turističkim zemljama u svetu pokazuju da ni u jednoj regiji uz topla mora ne može biti intenzivnog i uspešnog turističkog prometa bez učešća i razvoja nautičkog turizma. Turistički promet na moru, bez obzira na sve druge turističke vrednosti i pogodnosti, ostaje hendikepiran ako ga ne prati i odgovarajuća savremena nautička ponuda i infrastruktura.
Pod nautičkom infrastrukturom se podrazumijevaju četiri tipa baza za nautički turizam: lučice, marine, rekreacijske baze i brodomarine, prema pretežnim vrstama delatnosti koje se na njima odvijaju.
Lučice prvenstveno obavljaju lučku delatnost; marine pružaju kompletne usluge nautičkim turistima i njihovim plovilima; rekreacijske baze, pored akvatorije za plovila, imaju i prostore za sportska igrališta i društvene igre, a vezane su uz velika turistička naselja i gradove; brodomarine prvenstveno pružaju servisne usluge za turistička plovila i smeštene su uz veća ili manja remontna brodogradilišta.
Većina autora, koji se bave problemom nautičkog turizma, definišu pojam luke za nautički turizam.
Pod lukama za nautički turizam se podrazumijevaju: sidrišta, privezišta, suve marine i marine.

Sidrište je dio akvatorije namijenjen za prihvat plovnih objekata u uvali zaštićenoj od nevremena.

Privezište je dio akvatorije i obale uređen za pristajanje plovnih objekata i opremljen sredstvima za vez.

Suva marina je ograđeni dio obale uređen za pružanje usluga čuvanja i održavanja plovnih objekata te pružanje usluga transporta plovnog objekta u vodeni prostor ili iz vodenog prostora do suve marine.

Marina je dio akvatorije i obale posebno sagrađen i uređen za pružanje usluga veza, čuvanja i održavanja plovnih objekata te smještaja i opsluživanja turista – nautičara u plovnim objektima ili u smještajnim objektima marine.
Marina je specijalizovana turistička luka uz prirodno ili veštački zaštićene vodne površine (mora, jezera, reke i kanali) osposobljena za prihvat, opskrbu i opsluživanje nautičara, te za prihvat, opskrbu, čuvanje, održavanje i opremanje plovila na vezu i mogućnošću korištenja plovila u svakom trenutku .
Brodomarine, kao servisne ustanove, dopunjavaju cjelinu nautičke infrastrukture.

4.1. MARINE
Marine, kao faktor nautičkog turizma, predstavljaju veoma važan i ograničavajući činilac u njegovom razvoju.
Francuska je prva evropska zamlja koja je uočila značenje novog masovnog fenomena – nautičkog turizma, pa je planski, svjesna svojih prirodnih i radom stvorenih vrijednosti, potpomogla izgradnju brojnih marina za prihvat sve veće turističke flote. Marina, kao osnovni objekt nautičkog turizma, razvijena je i uređena tako da u sebi sjedinjuje više društvenih, rekreacijskih, uslužnih, trgovačkih i administrativnih djelatnosti, namjenjenih da zadovolje potrebe njenih posjetilaca.
Francuske marine na obali Sredozemnog mora postale se uzor ostalim zemljama Zapadne Evrope i Sredozemlja kojima nedostaju prikladne turističke luke za smještaj flote domaćih i stranih nautičkih entuzijasta. Na svojih 500 kilometara obale Sredozemnog mora Francuska je stvorila evropsko i svjetsko središte turizma, prvo na Azurnoj obali, a zatim je na neprivlačnom obalnom potezu Languedoc – Roussillon planski podigla više rekreacijskih turističkih cantara sa 12 marina u kojima ima 8000 vezova.
Vremenom se razvilo više vrsta i tipova marine jer one ne predstavljaju unificirane infrastrukturne objekte koji ne podliježu promjenama. Savremene marine mogu se podijeliti po nekoliko kriterijuma na sledeće vrste:
• S obzirom na položaj vodenog dijela u odnosu na kopno može biti otvoreni, poluuvučeni, uvučeni i potpuno uvučeni tip marine.
• Prema tipu izgradnje i nivou opremljenosti razlikuje se američki, evropski i mediteranski tip marine.
• Prema odnosu vlasništva marine mogu biti privatne, komunalna i javna.
• U odnosu na lokaciju marine se dijele na morske, jezerske i riječne.