Primena herbicida u šumama i šumskim rasadnicima

Šuma je ekološka zajednica koja obezbeđuje O2, štiti od poplava i vodenih i eolskih erozija, sprečava nastajanje bujica, pruža stanište brojnim biljnim i životinjskim vrstama i najbolji je filter za dobijanje pitke vode. Kao takva, puma predstavlja nazamenljiv blagodet.

Čovek je sa šumom povezan od njegovog nastanka pa sve do danas, kroz više različitih veza kojima ostvaruje benefite. Jedan od prvih oblika uspostavljanja odnosa jeste potreba za hranom, kada čovek počinje da iskorišćava plodno šumsko tlo radi uzgoja kultura. Autohtone biljne vrste poreklo vode upravo iz šuma i koriste se u poljoprivredi kao podloge u postupku kalemljenja.

Šume su danas ugrožene nekontrolisanom ljudskom eksploatacijom radi ekonomskog benefita, zatim brojnim bolestima i štetočinama koje se javljaju u šumamam i šumskim rasadnicima, a ne manje bitan uticaj ima, takođe, prisustvo korova, naročito u šumskim rasadnicima, jer je kvalitetan sadni materijal osnovni preduslov za podizanje novih zasada.

Korovi koji se javljaju u šumamam su broji, a najznačajniji su oni koji se javljaju u jesen, prezime u formi rozete i plodonose u proleće. To su sledeći korovi: čestoslavica (Veronica spp.), hoću-neću (Capsella bursa pastoris), kamilica (Matricaria chamomilla), poljska gorušica (Sinapis arvensis), divlja rotkva (Raphanus raphanistrum), poljski prstenak (Anthemis arvensis), mišjakinja (Stellaria media) i crvena mrtva kopriva (Lamium purpureum).

Štete koje korovi pričinjavaju u šumamam i šumskim rasadnicima mogu se podeliti na direktne i indirektne. Direktne se ogledaju u konkurenciji za vodu, zemljište i hranljive materije, dok indiretne podrazumevaju to da su korovi domaćini mnogih biljnih bolesti, štetočina, virusa, nematoda, koji mogu da parazitiraju na šumskom drveću.

Preventivne mere borbe protiv korova imaju za cilj i zadatak da se korov ne pojavi u štetnom obimu i obimu koji narušava proces podmlađivanja šuma. Kao najznačajnije preventivne mere izdvajaju se sprečavanje ostavljanja golog šumskog tla i sadnja mešanih vrsta drveća.

Integralni princip zaštite šuma podrazumeva minimalnu upotrebu pesticida, primenu i kombinovanje bioloških mera u zaštiti od korova, kao i upotrebu biljnih ekstrakata i bioloških preparata.

Hemijske mere se oslanjaju na primenu pojedinačnih herbicida, odnosno herbicida sa jednom aktivnom materijom ili tank mix smeša, kombinaciju preparata sa različitim aktivnim materijama. Kao najefikasnija, pokazala se kombinacija aktivnih materija acetohlor + linuron, koja suzbija korove u vrlo visokom procentu, 97,43%.

Prilikom odabira i primene herbicida mora se voditi računa o dozama primene, vremenu primene i fenofaze odnosno starosti biljke koja se tretira, kako ne bi došlo do pojave fitotoksičnog efekta.

O tome koliko je zaštita od korova u šumama i šumskim rasadnicima zahtevna svedoči i podatak da je za herbicide potrebno izdvojiti najviše finansijskih sredstava u odnosu na insekticide i fungicide, koji se primenjuju u manjoj meri.

Neke od aktivnih materija koje se koriste u šumarstvu i zaštiti od korova su sledeće: dimetenamid, napropamid, acetohlor, linuron, nikosulfuron, fluroksipir, triklopir, imazamoks i dr.