Stanje vodotokova u RS

UVOD
Srbija je zemlja koja je bogata vodom,ali i zagađivačima koji ne vode računa o ovako značajnom resursu.Vode se zagađuju na više načina , a najčešće ispuštanjem industrijskog i komunalnog otpada, spiranjem otrovnih materija sa zemljišta, aviotretiranjem poljoprivrednih dobara,zagađivanjem podzemnih vodotokova itd. Najveći problem predstavljaju otpadne vode.
U Srbiji 80% stanovništva nije priključeno na kanalizaciju koja ima postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda.11% stanovništva priključeno je na sistem biološkog prečišćavanja otpadnih voda, 0,1% je priključen na mehanički način prečišćavanja, dok ostali čekaju izgradnju bioloških i mehaničkih prečišćivača.
Srbija ima 37 centralnih postrojenja za obradu otpadnih voda, ali se tretira samo 12% komunalnih otpadnih voda. U sliv reke Save uliva se 80% industrijskih otpadnih voda Srbije. Zagađenju Dunava nutrijentima, Srbija doprinosi sa oko 13%. U vodama Save i Dunava kod Beograda do 1965. godine bilo je 74 vrste planktonskih organizama. Zagađenje obe reke uticalo je da se 1971. godine njihov broj smanji na 17 – preko četiri puta. Organsko zagađenje i zasićenost organskim materijama zabeleženi su u slivu Dunava i to posebno na području Vojvodine.
Cilj seminarskog rada je da se stekne uvid u stanje vodotokova Srbije i da se razvije svest o očuvanju vode kao resursa budućnosti.
1.Klasifikacija voda

Uredbom o klasifikaciji voda, vode se svrstavaju u sledeće klase:
I klasa – vode koje se u prirodnom stanju, uz eventualnu dezinfekciju, mogu upotrebljavati za piće i u prehrambenoj industriji, a površinske vode i za gajenje plemenitih vrsta ribe.
II klasa – vode koje se u prirodnom stanju mogu upotrebljavati za kupanje i rekreaciju građana, za sportove na vodi i za gajenje drugih vrsta ribe.
III klasa – vode koje se mogu upotrebljavati za navodnjavanje, a posle uobičajenih metoda obrade i u industriji, osim prehrambene.
IV klasa – vode koje se mogu upotrebljavati za druge namene samo posle odgovarajuće obrade.
VK- van klasno stanje.
Sve je manji broj tokova koji pripadaju I klasi. To su uglavnom planinske reke i gornji tokovi većih reka. U I klasu voda spadaju: Tara, Piva, Drina do Foče, Lim do Andrijevice, Veliki Rzav, Studenica, Golijska Moravica uzvodno od Ivanjice, Vlasina do Vlasotinaca, Mlava do Petrovca, Svrljiški i Trgoviški Timok itd.
U II klasu vode spada približno trećina naših reka: Dunav, Drina nizvodno od Foče, Đetinja uzvodno od Užica, Kolubara u gornjem i srednjem toku, Zapadna Morava do Kraljeva, Golijska Moravica nizvodno od Ivanjice, Ibar do Kosovske Mitrovice, Raška, Nišava do Pirota, Mlava nizvodno od Petrovca, Pek, Beli i Crni Timok itd.
Najveći broj vodotokova pripada III klasi. To su: Sava, Kolubara u donjem toku, Tisa (najvećim delom), Tamiš u najnizvodnijem delu toka, Velika Morava, Južna Morava od Bujanovca, Nišava između Pirota i Niša, Toplica od srednjeg toka, Zapadna Morava nizvodno od Kraljeva, Timok, vode većeg dela kanala hidrosistema DTD itd.
IV klasu voda čine najzagađenije reke i kanali: Begej, Topčiderska reka, Štira, Peštan, Velika Morava na pojedinim sektorima, Crnica nizvodno od Velikog Popovca, Ravanica

od Ćuprije, Belica od fabrike kablova u Jagodini, Lepenica nizvodno od Kragujevca, Resava od resavskih rudnika uglja, Veliki Lug od Mladenovca, Jasenica od ušća Velikog Luga, Nišava nizvodno od Niša, deo Đetinje od Užica do Požege, Despotovica, Prištevka, Borska reka, kanal Dunav-Tisa od Crvenke do Bečeja, Begejski kanal itd. Neke od ovih reka se zbog izuzetne zagađenosti (Borska reka i Štira) označavaju kao vodotokovi “van klasa“.