Tropilela klaria i etina tumida kao opasnost po pčelinju zajednicu

1.    Uvod
Stari Egipćani i Asirci su među prvim uzgajali pčele. Poznavali su i metodu oduzimanja meda a da ne unište pčele. U mnogim grobnicama nađeni su reljefi na kojima su naslikane pčele i med u saću. Stari Grci primili su veštinu pčelarenja od Egipćana, a Rimljani od Grka.
Pčelarstvo je jedno od najranijih zanimanja čoveka. Starije je od ratarstva, pa možda i od stočarstva. Predak današnjeg čoveka nije uzgajao pčele, već ih je tražio u šupljinama drveća i stena. Pčele je uništavao, a oduzimao im med i vosak, znači „lovio“ je pčele. Najstariji podatak o pčelarstvu potiče iz kamenog doba. Nađen je u pećini kod Bakora u Španiji, star je oko 30.000 godina i na njemu je predstavljeno uzimanje meda iz stene.

1.1 Poreklo medonosne pčele
Smatra se da porodica pčela ima srodstvo sa osama iako se umnogome razlikuje od njih kao i od svojih predaka usled različitog načina života. Smatra se da su prve ose bile paraziti i čisti karnivori što se kod nekih vrsta zadržalo i do danas.
Veruje se da su pčele započele svoju simbiozu sa biljkama iz razloga jer je biljne ishrane znatno više u prirodi. Pčele su činile uslugu biljkama time što su prenosile polen i na taj način ih oprašivale, a zauzvrat dobijale polenov prah i nektar. Promenivši uslove života i načina ishrane kod pćela se menjaju i usavršavaju pojedini delovi tela, a naročito oni koji su služili za pribavljanje nove hrane i nektara.  Vremenom, telo pčele se razvija u tom smeru, odnosno prilagodjava se prikupljanju nekatara i polena te ona dobija dlačice po celom telu, duže rilice, medni mehur i voštae žlezde. Medjutim, dalji razvoj pčele nije išao kod svih vrsta tako da danas imamo one koje žive usamljenim životom tzv. solitarne pčele jer su ostale na nižem stupnju razvoja.
Današnja medonosna pčela živi kao društvena životinja u velikim zajednicama sa vrlo složenim odnosima izmedju njenih pojedinih članova dok je u ranijem periodu živela usamljenim životom, pri čemu je svaka ženka sakupljala hranu za sebe i za svoje leglo. Daljim razvojem dolazi do brojnog i ranog umnožavanja jedinki u pčelinjem gnezdu što predstavlja najvažniju promenu u celoj razvojnoj istoriji pčelinje zajednice.  Da bi zajednica pčela mogla opstati, najvećim delom doprinela je pojava radilice koja se takodje tokom vremena menjala i prilagodjavala.U pčelinjem društvu okupljeni oko matice, svaki član ima svoj zadatak i mesto u društvenoj zajednici.
U nekim područjima bila je udomaćena i raširena samo jedna vrsta, i to je Apis mellifera dok su u drugim bile udomaćene Apis indica, Apis dorsata i Apis florea.Područjem pčele Apis mellifera smatra se Evropa, Afrika, Azija bez južnog i istočnog dela Sibira.
U Nemačkoj, Francuskoj i Čehoslovačkoj nadjene su okamenjene pčele najstarijih oblika, što se povezuje sa činjenicom daje u srednjoj Evropi vladala tropska klima te su tu bili najpogodniji uslovi prilagodjavanja i razvoja. Novija istraživanja pokazuju da je domovina medonosne pčele oblast Sredozemlja, zapravo područje Male Azije.

1.2 Pčelarstvo u Srbiji
Pčele su najbitniji oprašivači voća i povrća kao i divljeg bilja. Tamo gde nema pčela, nema roda. Kad bi pčele nestale sa lica Zemlje, u četvrtoj godini nakon toga bi nestali ljudi. Nismo ni svesni povezanosti živog sistema na Zemlji, jednostavno, ne razmišljamo o tome. U Srbiji se pčele gaje vekovima. Pogodni predeli omogućavaju život velikom broju rojeva, koji oprašuju voćke i livadsko bilje. Srbija daje 30 sorti meda, verovali ili ne. Ukusi medova su međusobno veoma različiti. Isto tako, količine dobijenog meda su veoma varijabilne, u Vojvodini su najviši prinosi i najveći pčelinjaci, koji se često sele, dok u istočnoj Srbiji nemamo velike površine pod krmnim biljem, niti selimo naše pčele.
Nakon konačnog naseljavanja Južnih Slovena na Balkan pčelarstvo je dobilo još veći privredni i kulturni značaj. Med i vosak su proizvođeni ne samo za stanovništvo i vojsku, već i za trgovinu. Sačuvani su određeni pismeni spomenici srpskih vladara koji to potvrđuju.