Veštačka inteligencija i ekspertni sistemi

UVOD

Vještačku inteligenciju možemo definisati kao naučnu disciplinu pomoću koje se elektronski računari programiraju za složene zadatke slične zadacima koji se postavljaju pred čovjeka, ali ne i na način kako bi ih rješavao čovjek. Međutim tu su još neke od mogućih definicija vještačke inteligencije.

Vještačka inteligencija je naučna oblast u kojoj se izučavaju izračunavanja da bi se izračunavanjem omogućila percepcija, rezonovanje i činjenje.

Vještačka inteligencija je naučna oblast u kojoj se istražuje kako da se naprave računari koji bi uspješno radili stvari koje u ovom momentu rade bolje ljudi.

Vještačka inteligencija je naučna grana koja se bavi metodama, tehnikama, alatima i arhitekturama za rješavanje logički komplikovanih problema, koje bi bilo teže ili čak nemoguće riješiti klasičnim metodama. Ona ima dva glavna cilja: prvi je postići  inteligentnije ponašanje računara i učiniti ih time još upotrebljivijim; sa druge strane ona želi razumjeti principe koji omogućavaju inteligenciju i time pridonijeti razumijevanju čovjekovog inteligentnog ponašanja.

Vještačka inteligencija predstavlja mješavinu konvencionalne nauke, fiziologije i psihologije, sve u cilju da se napravi mašina koja bi se, po ljudskim mjerilima, mogla smatrati “inteligentnom”. Mogućnost stvaranja inteligentnih mašina zaokuplja ljudsku maštu još od drevnih vremena, ali tek sada, sa brzim tempom razvoja računara i već pedesetogodišnjim iskustvom na polju istraživanja tehnika VI programiranja, san o pametnim mašinama počeo je da postaje stvarnost.

Ipak, da bi se izbjegle nedoumice u shvatanju suštine vještačke inteligencije, poželjno je uočiti šta se sve smatra inteligentnim ponašanjem:

•    razumijevanje i učenje na osnovu iskustva,
•    razumijevanje dvosmislenih ili kontradiktornih poruka,
•    brzo i fleksibilno prilagođavanje novim situacijama,
•    upotreba razuma u rješavanju problema i efikasno upravljanje,
•    prevladavanje zbunjujućih situacija,
•    razumijevanje i izvođenje zaključaka na običan , razuman način,
•    sticanje i primjena znanja,
•    razmišljanje i rezonovanje i
•    prepoznavanje relativne važnosti različitih elemenata u nekoj situaciji.

1. VJEŠTAČKA INTELIGENCIJA

1.1. Razvoj vještačke inteligencije

Od davnina ljude privlači inteligencija – kako sam pojam inteligencije tako i mogućnost konstruisanja inteligentnih mašina koje bi mogle samostalno da rade. Većina autora razmišljanja o vještačkoj inteligenciji započinju prikaz legendama iz grčke mitologije.
Međutim Charles Babbage je 1884.god. počeo ozbiljne eksperimente sa mašinama za koje je vjerovao da će pokazati neke oblike inteligencije.1950.god. su Newell, Shaw, Simon, Claude Shannon i Norbert Winer takođe doprinijeli razvoju vještačke inteligencije, ukazujući na sličnosti između mašina i ljudi.  Početak istorije vještačke inteligencije može se vezati uz održavanje konferencije na Dortmunth Collegeu 1956. godine kad je jedan od organizatora, John McCarthy, predložio i ime vještačka inteligencija Artifical Inteligence (AI). Entuzijazam sudionika ove konferencije išao je tako daleko da su neki predviđali kako će za najviše deset godona mašine biti pametne kao i ljudi. Bez obzira što se ova predviđanja nisu ostvarila, razvoj vještačke inteligencije u kratkoj istoriji bio je ipak impresivan, naročito u sferi izrade programa za njihovo korišćenje na ljudski način.