Zapadna evropa

UVOD
Zapadna Evropa je region u Evropi gde se nalaze sledeće države: Ujedinjeno Kraljevstvo, Irska, Francuska,Belgija, Holandija i Luksemburg.

Holandija, Belgija i Luksemburg poznate su kao zemlje Beneluksa. To su najrazvijenije evropske zemlje a mnoge od njih već postoje i vekovima. zapadna Evropa ima površinu 936.889 km kvadratnih što čini 8,9% celokupne površine Evrope. Na ovom prostoru živi oko 147.000.000 stanovnika. To je najgušće naseljena regija Evrope.

Analizirajući položaj Zapadne Evrope vidi se da je ona smeštena oko Severnog mora i kanala Lamanš. Godine 1986. vlade Francuske i Velike Britanije dogovorili su se da počnu sa prokopavanjem tunela. On je završen 1994. godine. Na njemu je radilo 15000 radika i koštao je dvanaest milijardi dolara. Dugačak je 51 km, pruža se 50 m ispod morskog dna i ima tri trake. Vozovi idu u dva pravca- jedan za Englesku, drugi za Francusku. Lamanš se pređe za 35 minuta. Tunelom je prvi put posle ledenog doba, britansko kopno spojeno s matičnim, evropskim kopnom.

Obale su jako razuđene i sastavljene od stena razne starosti što između drugih faktora utiče na raznolike reljefne oblike. Na kontinentalnom i ostrvskom delu Zapadne Evrope uz morske površine nalaze se nizije. Nizije se na ostrvskom delu regije pružaju do Peninskih i Kambrijskih planina. Na kontinentalnom delu nizije se prostiru do Ardena i Porajnskih planina, a u jugozapadnoj i Zapadnoj Francuskoj do podnožja Pirineja i centralog masiva. Mlađe venačne planine Alpi i Jura, poput Pirineja na jugu, čine granicu ove regije na istoku.

Klima regije je pod uticajem Atlantika, a od klime je zavisan veći deo života u ovom prostoru. Ogranci tople golfske struje zagrevaju obale Zapadne Evrope. Zapadni vetrovi joj donose dovoljnu količinu padavina. Mala temperaturna kolebanja i padavine su raspoređene podjednako tokom godine, pretežno u obliku kiše. S tim osobinama, klima ima karakter blagosti i ujednačenosti.

Orijentacija rečnih tokova je takva da su oni putevi sa kontinenata na okean, ali i obrnuto sa okeana na kontinent. Prema Severnom moru i kanalu od većih reka koje teku s kontinenta su: Rajna, Šelda, Meza i Sena, prema Atlantiku su Loara i Garona, a sa britanskog ostrva Temza i Severn. Ove reke teku preko velikih nizijskih područja i zavala kao što su: Nizozemlje, Anglo-flamanska zavala, Pariski, Londonski i Akvitanski basen.

GEOGRAFSKI POLOŽAJ I PRIRODNE ODLIKE ZAPADNE EVROPE
Sve zemlje Zapadne Evrope, osim Luksemburga, imaju izlaz na Atlantsku obalu. Poseban značaj ova regija dobija nakon otkrića Amerike, kada centar svetskog pomorskog saobraćaja i trgovine postaje Atlantski okean.

Zemlje Zapadne Evrope tada postaju značajni učesnici svih zbivanja u svetskom prometu i trgovini. Tome su, svakako, doprinele i plovne reke koje povezuju zemlje ove regije sa novootkrivenim delovima sveta (Rajna, Temza, Sena, Šelda i dr.). Svojim položajem uz Atlantski okean, s razvijenom industrijom, naprednom poljoprivredom, rudnim bogatstvom, izuzetnim značajem u svetskom prometu i trgovini, zapadna Evropa zauzima važno mesto na našem kontinentu, ali i u svetu.

Na prostoru Zapadne Evrope smenjuju se planine, visoravni i nizije. Samo na rubnim delovima Francuske protežu se mlade venačne planine, Pirineji i Francuski Alpi, koje su teško prohodne. One su bogate pašnjacima, vodenim tokovima i vodenom energijom, a posebno su pogodne za planinski turizam. Planine i visoravni u Engleskoj, Francuskoj i Belgiji, imaju blage padine, a visoravni se smenjuju sa prostranim kotlinama i širokim rečnim dolinama. Takvi prostori su lako prohodni i pogodni za gradnju saobraćajnica, ali i za naseljavanje. Kotlinski i dolinski prostori su obrađeni i nalaze se pod raznovrsnim biljnim kulturama.

Međutim, glavna odlika ovih prostora su ogromna nalazišta uglja i železne rude, a ima i drugih ruda. Na bazi takvog rudnog bogatstva zapadnoevropske zemlje su otpočele rani industrijski razvoj, pa su na tim temeljima dostigle današnji visok nivo industrijske proizvodnje.
Nizijski prostori se nalaze u priobalnom pojasu, između severnog mora i starih gromadnih planina u unutrašnjosti. Te nizije su uglavnom prekrivene ledničkim nanosima i rečnim naplavinama. Uz pomoć agrotehničkih mera kao što su gnojenje zemljišta, hibridne sorte i sl., ostvaruju se vrlo visoki prinosi. Prenaseljenost ovih prostora dovodi do stalnog manjka obradivih površina. Zato se ljudi bore sa morem i “otimaju” morsko dno pretvarajući ga u plodno zemljište. To postižu podizanjem ogromnih nasipa i mrežom kanala. Takve nove površine zemljišta nazivaju se polderima, a najviše ih je u Holandiji.