Akcionarsko drustvo

1.Uvod

Akcionarsko društvo ili deoničarsko društvo je privredno društvo sa osnovnim kapitalom podeljenim na izvestan broj akcija (dividendi) sa jednakim iznosima.
Akcionarsko društvo je pravno lice koje odgovara za svoje obaveze isključivo svojom imovinom. Nastaje udruživanjem kapitala više lica — osnivača, a na osnovu kupljenih akcija. Osniva se ugovorom o osnivanju, a ako ga osniva jedan član — odlukom o osnivanju. Ugovor o osnivanju je formalizovan akt i mora se sačiniti u pisanom obliku.
Akcionarsko društvo je društvo koje osnivaju pravna ili fizička lica radi obavljanja određene privredne delatnosti, koje ima osnovnu glavnicu kapitalakoja je podeljena na akcije određene nominalne vrdenosti. Osnivači unose uloge u društvo a ono im za to izdaje akcije. Akcionarsko društva su takav oblik udruživanja kapitala u kojem se može doći do novca bez obaveze njegovog vraćanja ili plaćanja kamate. Akcionarska društva su vrlo rasprostranjeni oblik trgovačkih društava. Predstavlja najrazvijeniji i najznačajniji oblik trgovačkih društava.
Akcionarsko društvo ima nekoliko osnovnih pravnih karakteristika. Postoji nekoliko termina za njihovo označavanje. Naš zakon o preduzećima usvojio je termin „ akcionarsko društvo“ ( AD ), ali se u praksi koristi i termin „ deoničko društvo“ ( DD ). Zavisno od toga kako se upotrebljava naziv za ovo društvo određuje se i naziv člana društva : „ akcionar“ kao član akcionarskog društva, deoničar u deoničkom društvu. Akcionarsko društvo je tipično društvo kapitala jer u njemu odlučuje kapital, a ne lična svojstva članova društva. To su otvorena društva jer su akcije prenosive. Zbog toga se personalni sastav članova društva može lako i brzo menjati.

2.Osnivanjeakcionarskogdruštva

Akcionarsko društvo mogu da osnuju domaća ili strana pravna lica i fizička lica. Naš zakon nije odredio najmanji broj osnivača ali ih obično ima više osim u slučaju jednopersonalnog društva. Pojam osnivača treba razlikovati od pojma člana društva jer svaki osnivač ne mora da bude i član društva, kao što ni svaki član društva ne mora da bude osnivač. Osnivači su prvi članovi društva ali se kasnije može menjati struktura članstva društva. Akcionarsko društvo se smatra osnovanim kad se upiše u sudski registar. U sudski registar se upisuju podaci koje sdarži osnivački akt društva uz dokumentaciju. Postoje dva načina osnivanja akcionarskog društva. To su sukcesivno ( postepeno ) i simultano ( istovremeno ) osnianje.
Sukcesivno osnivanje akcionarskog društva je takav način osnivanja u kojem se upućuje javni poziv trećim licima. Akcionarsko društvo koje se osniva na ovaj način mora imati najmanje dva osnivača. Simultano osnivane akcionarskog društva je takav način osnivanja u kojem osnivači otkupljuju sve akcije prilikom osnivanja bez upućivanja javnog poziva za upis i uplatu akcija. Simultanim osnivanjem obično se osniva akcionarsko društvo sa manjim brojem osnivača kojih u našem pravu može biti 50, a može da bude i samo jedan.

3.Osnivački kapital društva

Osnivački kapital je početni kapital akcionarskog društva. To je minimalni iznos kapitala društva koje društvo mora da formira da bi nastalo kao pravno lice. On se ne može smanjivati ali se može uvećavati. Od osnivačkog kapitala treba razlikovati pojam imovine društva koji je širi pojam. U imovinu društva ulazi kako osnivački kapital tako i sve novostvorene vrednosti društva u toku njegovog postojanja.
Minimalni osnovni kapital utvrđen je zakonom. Predmet uloga u akcionarsko društvo može da bude gotovi novac, stvari, hartije od vrednosti i pravo. Stvari i prava moraju da budu iskazani u novčanoj vrednosti, pa se mora i njihova procena od strane ovlašćenog procenjivača. To mogu da budu fabrike, zgrade, sirovine, mašine, zemljište… Akcionar je dužan da uplati akcije u propisanom ili ugovorenom roku, jer ako to ne učini gubi prava iz neuplaćenih akcija a može i odgovarati. Akcionaru koji ne izvrši svoju obavezu uplate akcije mogu se oduzeti članska prava, a može da bude i isključen iz društva.