Arterijski sistem

Uvod

Krv je gusta, neprovidna tečnost crvene boje koja sadrži krvne ćelije, hranljive materije, razne izlučevine žlezda sa unutrašnjim lučenjem, materije sagorevanja i raspadanja koje se stvaraju u svakom živom organizmu i vodi. U krvne ćelije ubrajaju se eritrociti (crvena krvna zrncad), leukociti (bela krvna zrncad) i trombociti (krvne pločice). Krv je tečno vezivno tkivo koje ispunjava organe za krvotok, srce i krvne sudove.Zahvaljujući funkciji srca neprekidno kruži kroz čovečije telo. Boja krvi dolazi od prisustva eritrocita i stanja njihovog hemologlobina. Arterijska (oksidovana) krv čiji je hemologlobin u vrlo visokom procentu vezan sa kiseonikom u obliku oksihemoglobina, ima jasnu crvenu boju, dok venska (redukovana) krv sadrži znatno manji procenat kiseonika, pa prema tome i oksihemoglobina, ima tamniju crvenu boji, kao prezrela višnja.
Krvni sistem čoveka Postoje dva tipa sistema za cirkulaciju telesnih tečnosti: otvoreni (lakunarni) i zatvoreni.Krvni sistem čoveka pripada zatvorenom tipu. To znači da krv cirkuliše kroz zatvoren sistem kanala, od srca do tkiva i obratno od tkiva do srca. Sistem za krvotok sastoji se od srca i krvnih sudova: arterija, kapilara i vena.
Srce je centralni mišićni organ koji svojim snažnim ritmičkim kontrakcijamapod znatnim pritiskom ubacuje krv u početni deo aorte i plućne arterije čime je ostvaren veliki gradijent (razlika) pritiska između početnog i završnog dela krvotoka.

Zahvaljujići tom gradijentu krv neprekidno kruži kroz krvotok, najpre kroz velike, zatim srednje arterije i arteriole, potom kroz kapilare i arterio-venske anastomze, posle čega dospeva do malih a zatim i velikih vena, vraćajući se u srce.Već pomenuti gradijent pritiska je najvažniji faktor koji omogućava kruženje krvi u krvotoku.Proticanje krvi se ponavlja u zatvorenim krugovima u obliku osmice.

 
Plućno arterijsko stablo (truncus pulmonalis)

Plućno arterijsko stablo polazi iz desne srčane komore. Od svog nastanka pruža se naviše i neposredno ispod luka aorte, deli se na desnu i levu plućnu arteriju (a. pulmonalis dextra et a. pulmonalis sinistra).

Aorta (aorta)

Aorta je najveći krvni sud čovečijeg tela od kojeg nastaju sve arterije velikog, sistemskog krvotoka. Aorta polazi od baze leve srčane komore. Početni deo aorte se pruža na gore, udesno i napred a naziva se ushodna aorta (aorta ascendens) koja naglo skreće u vidu luka, ulevo i unazad, prema kičmenom stubu i gradi luk aorte (arcus aortae). Luk aorte se pruža do leve strane IV grudnog pršljena, a odatle se nastavlja naniže, niz kičmeni stub, kao nishodni deo aorte (pars descendens aorte) koja prolazi kroz grudnu i trbušnu duplju. Nishodni deo aorte je prečagom (diaphragma) podeljen na gornji grudni deo (pars thoracica aortae)koja se nalazi u grudnoj duplji, i odnji trbušni deo (pars abdominalis aortae) koja se nalazi u trbušnoj duplji. U trbušnoj duplji u nivou IV slabinskog pršljena, aorta se deli na dve završne grane, desnu i levu zajedničku bedrenu arteriju (a. iliaca communis dextra et a. iliaca communis sinstra).